Tussen Maas en Meerlebroek - Toponiemen in de gemeente Beesel
 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 
Haag, de Smabers 9  
Deze reeds lang verdwenen boerderij in buurt Leeuwen bestond reeds in 1358, getuige een vermelding van Johan van der Hage uit dat jaar (zie: de Kamp). Het cijnsregister van de Buerense Laathof vermeldt Johan van den Gryndt en zijn vrouw Judith als eerste eigenaren van deze hoeve te Byssel. Na het overlijden van Judith werd de boerderij beleend aan hun schoonzoon Jan Hayck uit Roermond en aan Jan Dryvener. Dirck Kayck erfde later het erfdeel van zijn oom Jan Dryvener. In 1591 wordt de hoeve genoemd als die Hage. In 1595 werd de boerderij, genoemd tussen de Zang en het Tobbengoed, bewoond door Coun van der Haghe. In 1604 verklaarden Derich Kocks en zijn vrouw Greidt dat 1 erfmalder rogge, gevestigd op het goed van Heindrich en Jan Tobben, Hager Goudt genaamd, was afgelost. De landerijen grensden o.a. aan het Dalerkempke, de gemeente en aan de boerderij de Walsberg, zoals blijkt uit bronnen uit 1620. Rond 1637 (z.d.) verkochten diverse eigenaren hun aandeel van Hager goed, bestaande uit huis en hof te Lewen aan het valder gelegen, aan Tonis van gen Scheij en zijn vrouw Encken. Tijdens het voogdgeding van 1649 vroegen de naburen van Leeven of aan de hof Op den Sande en aan de huisplaats van Thonis, het Hager valderen genoemd, weer een veehek kon worden gehangen zoals vroeger het geval was geweest. De benaming van dit goed duidt op een aanzienlijke ouderdom. Haag was vroeger vrijwel synoniem met 'omheinde ruimte'. Mogelijk behoorde de boerderij tot de middeleeuwse ontginningen. Op een luchtfoto uit het najaar van 1944 zijn aan de oostzijde van de Scheiweg oude fundamenten zichtbaar; van welke boerderij deze (nog niet onderzochte) grondsporen zijn, is onbekend. Zie ook: Tobbengoed.
 
Haatsekoel, de Smabers 3/122-129
Rond 1700 vinden we reeds de benamingen Hasecoul en Haetsencoul. Opvallend is de 't' die tot op heden in het woord bewaard is. In een akte van november 1766 is sprake van landerijen in de Schoole naast de Haetse Koel of Haetse Coel gelegen.

Foto: Loe GiesenHet lijkt erop dat in of bij deze laagte veel hazen werden aangetroffen. Op de Smaberskaart wordt de benaming in de Haese Koul gebruikt voor een klein gebied tussen de ST.-ANTONIUSSTRAAT en de Kleine Vreeberg. In datzelfde jaar wordt het toponiem vermeld als Hatskuijl. In 1793 werd ca. 1 morgen akkerland op de zogenaamde Haatze Kuyl gelegen verpand. Ook nu nog is het een van de plekken waar de haas kan worden waargenomen. De benaming wordt nog steeds gebruikt.
 
Hagerberg Smabers 9
Google Maps
Foto: Loe GiesenDit toponiem wordt meerdere malen genoemd in het tijnsboek van de Buerense Laathof, echter steeds zonder datum. Andere bronnen zijn duidelijker. Rond 1550 kocht Johan van Greefraedt, de eigenaar van hoeve de Schei, samen met zijn vrouw Johanna van Roosteren een stuk land op de Haegerberch. In 1611 verkocht hun schoonzoon jonker Johan Hillen met toestemming van zijn vrouw Anna Grieffraedtz land te Leuwen genaamd de Hagerberch, grenzend aan de Kesselsen Weirdt, aan Heindrich Tobben en Geerdtgen Roumetz. Zoals blijkt uit een vermelding uit 1617 grensde de Hager Bergh aan zowel het Daeler kempke als aan landerijen van de St.-Lambertuskapel. In 1663 verkocht Matthijs van Cruchten met toestemming van zijn vrouw akkerland genaamd den Haegerbergh aan de weduwe Albers. Op 23 maart 1699 verkochten Paulus Tissen en Merreken Sluijsen hun huis en hof genaamd de Sandtcamp, inclusief een stuk grond genaamde de Hager Bergh, aan Nelis Peters en Neliske Stoffers. De naam werd tot in de 20e eeuw gebruikt. Desgevraagd (en zonder bovenstaande gegevens) wist wijlen wethouder Sjang Steeghs in 1981 te vertellen dat met de Hagerberg de hoogte bedoeld werd waarop de St.-Lambertuskapel staat.
 
Hager valder Smabers 9  
Het Hager valderen, vermeld in twee akten uit 1649, hield ongetwijfeld nauw verband met boerderij de Haag. Het veehek lag vlak bij de hof Op den Sande (hoeve de Zang). In november 1649 vroegen de naburen van Leeven tijdens een voogdgeding of aan de hof op gen Sande weer een valderen kon worden opgehangen, net als aan de huisplaats van Thonis, het Hager valderen genoemd. Mogelijk komt de plaats overeen met het veehek op de Smaberskaart ongeveer ter hoogte van de huidige kruising PARKLAAN/ST.-LAMBERTUSWEG, waar een falder door middel van een streepje over de weg staat aangegeven zonder naam of aanduiding.
 
Haijerweg Smabers 10
Google Maps
Foto: Loe GiesenDe benaming Haijerweg voor de huidige KLAASHOFWEG en ST.-JOZEFWEG treffen we aan vanaf het midden van de 19e eeuw.

Zie ook: ST.-JOZEFWEG en KLAASHOFWEG.

 
HALSSTRAAT, FRANS  
Google Maps

Frans Hals (ca. 1580-1666) schilderde o.a. portretten van Hollandse burgerij, schutters en regenten, zoals deze afbeelding van Pieter van den Broecke rond 1633.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 28 november 1966.

 
Hamersteenshof Smabers 2/123
Google Maps
Foto: Loe GiesenZie: de Spijker, Ouddorp.
 
Hanssumerveer Smabers 1/29
Google Maps

Foto: Loe GiesenAl in de middeleeuwen waren de eigenaren van het kasteel van Beesel tevens in het bezit van vrijwel de hele visserij in de Beeselse zijde van de Maas tussen Hanssum en de Heringse Hegge. In de praktijk werd het visrecht verpacht, zoals we weten uit een akte uit 1599. Een akte uit 1621 vertelt ons dat het visrecht van Nieuwenbroeck gold voor zes dagen in de week. In 1666 en 1670 werd deze visserij verpand door Johan Wilhelm van Baexen. Zoals met veel zaken, werd er ook met de visrechten flink gehandeld. In de 18e eeuw waren de visrechten al door allerlei verpandingen en verkopen aanzienlijk verdeeld. In 1714 kocht Bossman, de nieuwe eigenaar van Nieuwenbroeck, een gedeelte, zijnde één dag in de week, terug van de Peter Quijten en diens mede-erfgenamen. Nog in 1775 was het visrecht ook op één dag in de week voorbehouden aan de eigenaren van de Eijnderhof in Rijkel.

Foto: Loe GiesenEen ander deel van de visserij was in handen van de eigenaren van de Buerense Laathof, die mochten vissen aan de Beeselse zijde van de Hansemerbeek tot de Eijckerstege. Dit visrecht werd in 1433 door Alaerdt van Bueren verpand of verkocht aan Dederick van der Maesen van Biesel.

Op de Smaberskaart staat het Ansammer veehr al ingetekend. Dit pontje verzorgde lange tijd de oversteek tussen Rijkel en de Neerse buurtschap Hansum. Samen met het grote veer tegenover Kessel en het voetveer ter hoogte van Ouddorp vormde het een van de drie maaspassages in de gemeente Beesel. Reeds in 1841 werd bij het Hanssumerveer grind gebaggerd. Na zeker 150 jaar exploitatie zijn de grindvoorraden hier nagenoeg uitgeput.

 
Hartstruiksgoed    
Genoemd naar de familie Hartenstruik. Reeds in een belastinglijst van 1369 wordt ene Hertenstruyc genoemd. Op 4 januari 1435 nam Mathias Hertenstruyck 1½ bunder akkerland in den Rodervelde in erfpacht van het klooster Maria Weide te Venlo. Het betreft vrijwel zeker de eigendommen van het klooster die ten tijde van de Smaberskaart (1781) waren gelegen in Bussereind ten oosten van de Clootjenswech langs het Rayervoetpad. Tylman Hertenstroycs guet wordt tevens vermeld in de pondschatting van 1468. In het leenregister van Nieuwenbroeck treedt Tulmen van gen Raij of Tulmen Hartstruijck diverse malen op als getuige.
 
Haselt Smabers 6 en 7
Google Maps

Dit gebied werd reeds in de prehistorie bewoond. Grote gedeelten van het Haselt waren vroeger bebost. Het Haselt (vroeger de Haselt) werd waarschijnlijk pas in de loop van de 16e of 17e eeuw ontgonnen. In 1631 klaagden enkele naburen erover dat sommigen de heide in de Haesselt zonder toestemming hadden ontgonnen; hieraan moest zo snel mogelijk een einde komen.

Foto: Loe Giesen

Volgens de topograaf Maurits Gysseling is de benaming afkomstig van 'hasla', het Germaanse woord voor bosachtig en moerassig gebied. Verder kan misschien worden gedacht aan eenzelfde oorsprong als bijvoorbeeld Asselt (es+loo) of Hasselt en Elsloo, (els+loo). Aan de rand van het Haselt woonde in 1595 Cill an die Haselt. Of Marcelis ook voorgangers had is niet bekend. In het 17e eeuwse cijnsregister van Nieuwenbroeck lezen we: die eerste hoeff achter die Haesselt geft grote en smael thiendt. Deze notitie heeft betrekking op de Wilde Hoeve. In 1670 bezat Nieuwenbroeck o.a. houtgewas in de Haesselt.

Het veranderde lidwoord deed kennelijk in de loop van de 18e eeuw zijn intrede. De ontginningen gingen tot ver in de 18e eeuw door; in 1767 werd nog een bunder 'nieuw erf' in het Haesselt verkocht, gelegen tussen Rayerveldweg en Groeneweg. Landmeter Smabers gebruikte de veldnaam in 't Haeselt voor het gebied ongeveer begrensd door BEESELSEWEG, Hovergelei, RIJKSWEG en Rayerveldweg. Dit gebied was in 1781 vrijwel geheel bebost. De belasting was overwegend 'licht' en 'nieuw licht', hetgeen opnieuw wijst op een 18e eeuwse ontginning. Opvallend zijn het Sterrenbosch en de Gecken graeff.

 
Haselterweg Smabers 7  
Deze zandweg, die vanaf het Winckelsgat met een bocht naar de Hovergelei loopt, staat op de Smaberskaart aangegeven als perceelsgrens; waarschijnlijk was deze gedeeltelijk in gebruik als weg.
 
Haseltscamp Smabers 5
Google Maps
In 1770 droegen Andries Geraets en Catharina Snijders hun aandeel in een stuk akkerland genaamd de Haessels Camp over aan Huijbert Laemers en Helena Bongaers. In 1790 verkochten Joannes Peters en Getru Vosbeek een perceel genaamd de Hassels Camp. Het betreft een perceel (Smabers kaart 5 perceel 128) langs de Muizenhoekerweg in het Haselt.
 
Haseltse Heggen    
Het toponiem Hasselse Heggen, gelegen nabij het Rijerveldt, wordt voor zover bekend uitsluitend vermeld in een akte uit 1747. Ongetwijfeld komen betekenis en ligging overeen met de rest van het Haselt.
 
HAZENKAMP Smabers 10
Google Maps

Deze naam heeft, zover kon worden achterhaald, geen enkele historische achtergrond. Toch betreft het volgens het voorstel van B & W een 'in de volksmond nog levende naam'.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 17 april 1972.

 
Heckacker    
In 1633 werd een ½ morgen land verkocht, gelegen op den Heckacker en grenzend aan de Maas; de ligging is vrijwel zeker ten noorden van Ouddorp.
 
Heelsgoed    
Dit is een oude benaming voor de Beeckerhof. Deze boerderij was in de 16e eeuw eigendom van Wilhelm an gen Beeck. Diens dochter Jenne aen de Beeck was gehuwd met Arret in gen Vosch. Op 2 augustus 1606 werd Aret in den Vos beleend met het Nieuwenbroeckse onderleen Beeckergoedt aan de beek te Besell gelegen, eertijds geheten Heelsgoedt. Hij droeg de boerderij diezelfde dag over aan Wulm aen die Beeck.

Zie ook: Beeckergoed.

 
HEERSTRAAT Smabers 7/77
Google Maps

Heerstraat, situatie 1781.Wegen met deze benaming vormen vaak van oudsher belangrijke verbindingswegen. 'Heer' is een oud woord voor leger. Gedurende vele eeuwen was het aan de oostzijde van de Maas een komen en gaan van allerlei legers. Vaak ging het om relatief kleine eenheden, maar sommige 'heerscharen' telden vele duizenden soldaten, die het dagelijks leven danig konden ontwrichten. Reeds in 1613, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, wordt melding gemaakt van de Heerstraat, gelegen naast de Wilde Hoeve, de gemene heide en landerijen van jonker Buegel. Het is niet uitgesloten dat het hier om de huidige RIJKSWEG of BEESELSEWEG gaat, die waarschijnlijk in verband met het overwegende noord-zuid verkeer frequenter werden gebruikt. Een heerweg was meestal een verbindingsweg tussen dorpen, met een breedte van 32 voet. Ook bij een vermelding van de Herschweg (1617), een weg in Leeuwen, is onduidelijk of het gaat om de huidige heerstraat, omdat de verdere percelen eerder duiden op een ligging aan de westzijde van BEESELSEWEG en PASTOOR VRANCKENLAAN. Volgens een akte uit 1654 bezat de Onderste Hof landerijen over de Heerweg tussen het Muelenpat en de Muelenweg.

Op de Smaberskaart staat de HEERSTRAAT aangegeven als een weg tussen de Wilde Hoeff en de Wildenkamp. In 1781 lagen slechts twee huizen langs deze weg: aan de zuidzijde het huis van kapelaan Knippenbergh. Deze verkocht het op 5 september 1785 aan schatheffer Arnoldus Albertus Meuter en zijn vrouw Helena Stockx. Deze lieten het huis slopen en bouwden er in 1788 een nieuw huis. De boerderij (sectie E 60, 1215 en gedeelten van 1216 en 1217 )werd op 12 december 1938 te koop aangeboden door Andries Teunissen ('Teunissen Drees'). De hoeve werd op dat moment gepacht door Jean Houben.

De woning E 1029 werd in januari 1872 te koop aangeboden door Peter van der Velden.

Heerstraat, situatie 1901.

Aan de noordzijde van de weg lag in 1781 een langgerekt huis c.q. twee tegen elkaar gebouwde woningen, bewoond door Hendrick Slousen en Tilmanus Janssen.

Op 18 april 1895 verkochten Gerard Beurskens en kinderen een huis en erf aan de Heerenstraat. Op 24 januari 1908 verkocht de weduwe Brinckman een huis en erf met stal, schuur en tuin aan de Heerenstraat (sectie E 1276). In oktober van datzelfde jaar werd ook het huis E 992 en 1021 aan de Heerenstraat, eigendom van W. Brinckman, op gerechtelijk bevel openbaar verkocht.
In een raadsvergadering van december 1928 werd in overweging gegeven om "ter versiering van het dorp langs de nieuwe Markt en Heerstraat Accasia-boomen te plaatsen."

Vastgesteld na raadsvoorstel d.d. 25 juni 1934 voor de woningen langs deze weg gelegen inclusief de Klok. Sindsdien is het verkeer op deze weg sterk toegenomen, mede ook door de aanleg van grote woonwijken aan weerszijden van de weg. Plan Wildenkamp I wordt ontsloten door BURGEMEESTER CLAESSENSTRAAT en BURGEMEESTER MOORENSTRAAT, plan Wildenkamp II door de STERRENBOSWEG.

Zie ook: Heijenkamp.

 
Heesterdries Smabers 10  

In 1559 eiste Thryn Heyens van haar buurman Franck op Heeselldriess een boete van 25 goudgulden omdat deze haar op haar vaders erf geslagen had. Franck ontkende de aanklacht; midden in de nacht had hij iemand in zijn moeshof aangetroffen bij het afsnijden van zijn kool. Hij was de dader gevolgd en had enkel de dader van deze diefstal proberen staande te houden.

In 1596 verkocht Encken Jenniskens uit Offenbeck, weduwe van Jan van Helden, een ½ morgen land op de Schinhoevel gelegen. Deze grond was gelegen tussen Heinrich Reuten (de molenaar van Ronckenstein) en Claess op Hester Driess en grensde met één korte zijde aan de openbare weg of Scherkeswech.

Volgens een akte uit 1617 bezat Gijs van Heserdriesch land in de Oe (het Maasveld). In 1633 werd een erfpacht rogge verkocht, die door Linsken aen gen Klapfaeren moest worden betaald uit een perceel genaamd den Hester Driess. Ook landmeter Keullen noteerde Hesser Drys in 1654. Op de Smaberskaart uit 1781 wordt zowel op den Schinheuvel als aan de andere zijde van de beek in't Fockebroeck een heijdries aangegeven.

De betekenis van dit toponiem, dat moet worden geplaatst in de buurt van de Schinheuvel, is niet met zekerheid te geven. Een dries was een uitgeput stuk bouwland, meestal slechts gebruikt voor bijvoorbeeld het weiden van schapen. Het voorvoegsel kan betrekking hebben op een familie of op het Middelnederlandse 'heister', een jonge boom of kreupelhout. Vergelijk ook een benaming als 'Haaserdriesch' ten zuiden van Posterholt.

 
Heideakkerweg Smabers 8
Google Maps
Deze weg in de Walsberg, parallel aan de BEESELSEWEG tussen Krommeweg en de verbindingsweg tussen Walsbergweg en de Mariahoeve, staat niet aangegeven op de Smaberskaart.
 
Heidenheim  
Google Maps

Foto: Loe GiesenHeidenheim - ook vaak geschreven als Heideheim - werd in 1869 en '70 gebouwd in opdracht van de barones Michiels van Kessenich, tevens eigenaresse van Oud Waterloo. Het huis, bedoeld als arbeiderswoning,  werd gebouwd door Frederic Stignair, bouwmeester te Swalmen, voor een bedrag van 3.800 gulden. Voor dit bedrag moest hij dan wel ook nog de ramen in de voorkant afwerken in lijsten en ornamenten met Portland cement. Ook de overige details werden vastgelegd in een uitvoerig bestek, waarvan de tekening helaas niet bewaard is gebleven. De voorbouw van het pand werd in augustus 1870 opgeleverd. Een eerste pachtcontract zal eveneens rond deze periode in concept zijn opgesteld. Volgens dit concept was de barones van plan een gemengd bedrijf te hebben met o.a. aardappelen en koeien, en moest de pachter naast lezen en schrijven ook met een geweer kunnen omgaan. Alles werd door de barones goed in de gaten gehouden, zo blijkt uit haar aantekeningen waarin ze precies noteerde hoeveel ieder stuk grond moest opbrengen.

Heidenheim, situatie 1901.

Foto: Loe GiesenDe Roermondenaar, 19 juli 1873.

 

 

 

 

De eerste pachter was vermoedelijk Johannes van Cruchten, die samen met zijn medewerkers moest zorgen voor de afwatering van het gebied naar de slenk bij Waterloo. Uit de kwitanties blijkt dat in 1870 ook reeds de vijver bestond die ongeveer 200 meter noordelijk van het gebouw ligt. Verder wordt duidelijk dat er naast fruit- en nootbomen ook veel aandacht was voor de teelt van asperges en druiven op een schaal die geheel nieuw was voor deze regio. Daarmee neemt Heidenheim een unieke plaats in binnen de ontginningsgeschiedenis van de gemeente Beesel.

Op 25 november 1879 verkochten Michiels van Kessenich en Van Nispen tot Sevenaer het landgoed Heidenheim inclusief het Sint Jozefsbosch.

Vanaf tenminste 1906 werd de villa Heidenheim nabij den kiezelweg te Swalmen bewoond door Jan Hendrik Gielen, Gertrudis Geerlings en hun kinderen. Voor zijn werk gebruikte hij naast werkpaarden ook werkossen. In december 1907 werd Gielen op weg naar huis aangevallen en mishandeld.

Later woonde hier Piet de Vlieger, na zijn overlijden diens weduwe. Zij adverteerde in 1926 met erwten genaamd 'het wonder van Amerika'.

Foto: Loe GiesenOp de gevels van Heidenheim kunnen we 's zomers met wat geluk de Amata phegea zien, een voor Nederland vrij zeldzame vlinder met een zwart lijf met twee goudgele strepen en zwarte vleugels met grote witte vlekken. Ook de uiteinden van de voelsprieten zijn wit. De parende Phegeavlinders op de foto werden waargenomen op 22 juni 2008 op de gecementeerde deuromlijsting van Heidenheim.

Jan Ros: Hollanders in het Meerlebroek. Ontginnen in een natte wildernis. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 17 (1997).

 
HEIDENHEIMSEWEG Smabers 13
Google Maps

Foto: Loe GiesenDe weg staat op de Smaberskaart aangegeven als perceelsgrens; waarschijnlijk was hij toen al in gebruik als weg.

De St.-Petrushoeve werd in 1938 gebouwd door Peter Reijnders; hij overleed er twee jaar later. Zijn weduwe, Ida Puts, nam na zijn dood de zaken waar totdat zoon Frans de boerderij overnam.
Architectonisch is de St.-Petrushoeve helaas geen hoogstandje.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 25 mei 1964.

 
Heideveldweg  
Google Maps
Zijstraat van de BUSSEREINDSEWEG, ten westen van de OUDE BOSWEG en met een knik uitmondend op de Muizenhoekerweg.
 
HEIDEWEG    
1.  
Google Maps
Een aanvankelijk voorstel van B & W om deze weg 'Rattenkasweg' te noemen werd na bezwaren van de aanwonenden ingetrokken. Ook de gemeentesecretaris kwam deze benaming 'een beetje cru voor'; hij adviseerde de naam 'Venstraat', in verband met de hier vroeger voorkomende vennen. De thans geldende naam werd op 25 mei 1964 vastgesteld. De heide van het Meerlebroek speelde vroeger een grote rol in het dagelijks leven van de boerenbevolking.
 
2.  
Google Maps
Benaming voor de ST.-JOZEFWEG op de Rivierenkaart uit het midden van de 19e eeuw. Zie ook: Haijerweg.
 
Heijacker Smabers 6
Google Maps
Foto: Loe GiesenDe Heijacker wordt reeds in een oorkonde uit 1444 vermeld. In latere bronnen wordt dit toponiem regelmatig genoemd: Heyacker (1659), Heijacker (1708). Op de Smaberskaart wordt de veldnaam den Heijacker gebruikt voor het gebied ongeveer begrensd door Schoolberg, WITTEBERGSTRAAT, Krommeweg, en HOOGSTRAAT.
 
HEIJACKERSTRAAT Smabers 6
Google Maps
Zie: Heijacker. Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 21 november 1955. Na verlenging van deze weg werd de benaming voor dit aansluitende gedeelte bij raadsbesluit d.d. 23 augustus 1976 eveneens vastgesteld.
 
Heijackersweg Smabers 6  
In een akte uit 1647 wordt melding gemaakt van een perceel gelegen in het Raijerveld, met een korte zijde grenzend aan de Heijackers Wegh. Vrijwel zeker gaat het om een gedeelte van de huidige HOOGSTRAAT.
 
Heijcamp  
Google Maps

Foto: Loe GiesenHet huijs den Heijcamp genoemd, enige tijd eigendom van Gerit Schreurs, droeg bij aan de inkomsten van de op 2 april 1661 gestichte kaplanie van Beesel. Uit onderzoek is gebleken dat het gaat om de hoek van PASTOOR VRANCKENLAAN en HEERSTRAAT.

Nu staat hier het appartementencomplex Leeuwerhoek.

Loe Giesen: Van Hoeve 'de Heijcamp' tot 'Maose Driekskes'. In: Maas- en Swalmdal 26 (2008).

 
Heijdkamp Smabers 10  

Foto: Loe GiesenOp 24 maart 1435 werd de Klaashof inclusief 4 morgen in een kamp genaamd de Heitcamp, gelegen bij de heide, verkocht door de familie Van Kessel bijgenaamd Van den Oever. Ook landmeter Keullen beschreef in 1654 den Heijtt Caemp.

Op de Smaberskaart geldt de veldnaam den Heijd Camp voor het gebied begrensd door MARIASTRAAT (Heijt straetien), KEULSEWEG, ST.-ANNASTRAAT en INDUSTRIESTRAAT. Binnen dit gebied lagen in 1781 slechts de twee woningen van Peter Heijnen en Joannes Stevens langs de KEULSEWEG.

 
Heijenbroeck Smabers 4/39
Google Maps

Foto: Loe GiesenZoals we voorzichtig uit oude gemeenterekeningen kunnen afleiden werd deze verdwenen boerderij, gelegen aan de westzijde van de RIJKSWEG nabij de Grensweg, aangelegd tussen 1773 en 1781. In 1773 werd ten behoeve van de Roermondse advokaat Van Dunghen, eigenaar van Oud Waterloo, een huysplaetse opgemeten, geleegen aan de gemeene wegh op Rurmonde, ontrent de lemite van Swalmen. Op de Smaberskaart staat ze aangegeven als een boerderij bestaande uit twee gebouwen met open erf. Op 23 april 1781 werd de hoeve Heyenbroek door G.A. van Dunghen verpacht aan Herman Leenders en Petronella Schrijnewerkers. In 1786 werd Oud Waterloo verkocht inclusief de pas gebouwde boerderij Heijenbroeck, bewoond en gepacht door Hermanus Leenders. Tot wanneer de boerderij bestond, is niet helemaal zeker.

Zie ook: Jagershuis en Witte Hengst.

 
Heijengoed    

Genoemd in het cijnsregister van Nieuwenbroeck in 1606. In 1628 wordt in hetzelfde register een Tulmen Heijens alias Hartstruijcks vermeld. De boerderij was vermoedelijk gelegen in Bussereind.

Zie ook: Hartstruiks goed.

 
Heijensgat    

Op 13 mei 1771 droegen Andries Geraets en zijn vrouw Catharijna Snijders hun aandeel in het zogenaamd Heijiensgaet over aan Huijbert Laemers en Helena Bongaers. Dit land was eerder aangekocht door Peter Bongaerts in diens huwelijk met Mettien Snijders.
Een verband met het Heijengoed ligt voor de hand.

 
Heijerhof    
Volgens de kerkregisters van Beesel woonden Nicolaes Breuwers en Joanna Sanders in 1792 in Heijerhof. In 1786 en '90 woonde dit echtpaar nog in Offenbeck. Tenzij het gezin hierna verhuisde of een elders gelegen boerderij pachtte, moet de lokatie gezocht worden in Offenbeek. Op 8 oktober 1819 verkochten Jan Sanders en Johanna Sanders, echtgenote van Nicolaas Brouwers, hun huis en land te Beesel aan Johanna Elisabeth Jansen, de weduwe van Willem Mathijs Driessen.
 
Heijerweg    
De Heijer weych wordt vermeld in de landmeting van 1654. De exacte ligging van deze weg, in de omgeving van Reuver en Offenbeek, is nog niet bekend.
 
Heijkoel, de Smabers 9  
In april 1756 werden landerijen verkocht, gelegen naast de Heijkoel en de Hooghbergh. Vergelijking met de Smaberskaart uit 1781 lijkt te wijzen op een ligging nabij het huidige SCHINDERSPARK.
 
Heilig Hartklooster    
Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant, 15 augustus 1890.
 
Heilig Hartplein  
Google Maps

Foto: Loe GiesenDeze benaming voor de oude markt van Reuver, gelegen voor het oud gemeentehuis en tegenover het Heilig Hartklooster van de zusters Dominicanessen, werd voorgesteld toen in juni 1934 de eerste straatnamen officieel werden vastgesteld bij raadsbesluit. Het plein werd ook wel Dominicanerplein genoemd. De eerste steen voor het Heilig Hartklooster werd op 8 september 1890 gelegd door pastoor Wolters. Deze uit Lourdes afkomstige steen prijkt nog steeds tussen twee ramen in het oudste gedeelte van het klooster. Het middelste gedeelte van het front werd in oktober 1891 geopend als Leerschool. Het rechtse gedeelte werd in september 1900 (zie jaarankers) in gebruik genomen als Kweekschool.

In de sacristie en de kloosterkapel bevinden zich glas-in-loodramen van Joep Nicolas van Ronkenstein uit 1967.

Loe Giesen: Het H. Hartklooster als centrum van het onderwijs te Reuver 1891-1976. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 10 (1990).
Jan Ickenroth: De Meuter Stichting. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 26 (2008).
Jan Ickenroth: Het H. Hartbeeld te Reuver. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 26 (2008).
Sjra Vintcent: De inwijding van het H. Hartklooster. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 18 (1998).

 

Foto: Loe Giesen

 
Heisterbos Smabers  
In 1867 verkocht Hendrik Heldens, pachter van de Klerkenhof in Rijkel, diverse bomen. Belangstellenden kwamen bij elkaar bij Nummer 1 in het Heesterboschje bij de Klerkenhof. In 1878 verkocht Heldens opnieuw bomen, dit keer vanaf Nummer 1 in het Heisterbosch.
 
Hekstraatje  
Google Maps
Op 7 juli 1914 verkocht P. Tillmanns 2 percelen haver: een in het Hekstraatje en een op de Benheuvel. De ligging is niet bekend.
 
HELDENS VAN DE MORTELLAAN  
Google Maps

Franciscus Hendricus Hubertus Heldens werd op 10 mei 1861 geboren te Beesel als zoon van Joannes Wilhelmus Hubertus Heldens en Anna Maria Hubertina van der Velden. In 1911 werd hij raadslid. Hij trouwde op 21 februari 1919 in Beesel met Maria Elisabeth Melania Lenssen, op 2 augustus 1865 geboren te Beek als dochter van Mathijs Hubert Lenssen en Winanda Philomina Dahlmans. Frans Heldens-Lenssen werd in 1923 met voorkeurstemmen gekozen tot gemeenteraadslid. In juni 1923 schonk hij - na het behalen van een 1e prijs voor de 3e afdeling plus een ereprijs - een kiosk voor de Beeselse fanfare. Tevens was hij in 1928 bestuurslid van de Burgerwacht. Als erevoorzitter van de schutterij schonk Heldens-Lenssen in 1930 een bedrag van 1000 gulden voor de stichting van een zogenaamd bevallingsfonds voor de schutterij. Op 1 september 1931 trad hij af als wethouder. Hij werd bij die gelegenheid opgevolgd door Frans Heldens-Pleunis. Heldens-Lenssen werd weer gewoon gemeenteraadslid. In 1937 stelde hij voor om op de plaats van de puinplaats in Beesel een rolschaatsenbaan aan te leggen, waarbij hij zelf de asfalteringskosten voor zijn rekening wilde nemen.

Franciscus Joannes Hubertus Odo Heldens werd op 14 nei 1924 voor het eerst benoemd tot raadslid.

Deze straatnaam werd vastgesteld bij raadsbesluit van 28 september 1998.

 
HENDRIKSTRAAT, PRINS  
Google Maps
Prins Hendrik (1876-1934) was de zoon van de groothertog van Mecklenburg-Schwerin. Hij trouwde in 1901 met koningin Wilhelmina. In de eerste voorstellen van 25 juni 1934 werd de weg de benamingen 'Pastoor Packbierstraat' of 'Dr. Nolensstraat' toebedacht. Uiteindelijk werd gekozen voor de in 1934 overleden prins Hendrik.
 
HENDRIXHOF, BURGEMEESTER  
Google Maps

Jan Hendrix was van 1967-1983 burgemeester van Beesel. Hij overleed, 83 jaar oud, op 12 augustus 2001 in verzorgingshuis De Erkenkamp in Steyl.

De straat in de vorm van een hofje is gelegen op de hoek van PASTOOR VRANCKENLAAN en HEERSTRAAT. Zie ook: Heijkamp.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 18 februari 2002.

 
HENSENBOSSTRAAT Smabers 6
Google Maps

In de 19e en vroege 20e eeuw eigendom van de familie Henssen. Reeds in 1847 en '48 werden langs de BEESELSEWEG urnen gevonden; in de tweede helft van de 19e eeuw werden vele honderden Romeinse voorwerpen gevonden, waarvan een groot aantal verloren ging of waarvan de exacte vindplaats niet werd genoteerd. In 1910 werd naar aanleiding van vondsten van Romeins aardewerk bij het cultiveren van grond van dhr. H. Hensen in het Haselt een archeologisch onderzoek verricht, waarbij enkele crematiegraven uit het eind van de 2e en begin van de 3e eeuw werden gevonden, alsmede het profiel van een spitsgracht.
Zie ook: Lijkweg.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 19 november 1962.

Wiel Luys: Archeologische vondsten op het Hensenbos te Beesel. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 20 (2000).

 
HENSENLAAN, JUFFROUW  
Google Maps

Foto: Loe Giesen

Vastgesteld bij raadsbesluit van 28 september 1998.

 
Heracker    
Slechts vermeld in een akte uit 1640. Over de ligging is niets bekend.
 
Heringse Hegge    
Het visrecht in de oostelijke helft van de Maas was reeds in 1404 een onderdeel van het leengoed van de graven van Bentheim, waarvan de al lang verdwenen hof Tgen Raede tot in de late middeleeuwen het middelpunt was. Het visrecht reikte volgens latere bronnen van de Haensemerbeek (tegenover Rijkel) tot aan de Heringse Hegge aan de Ohe. Ohe of Oe was een algemene benaming voor het Maasveld en Hegge komen we bijvoorbeeld in Swalmen tegen als benaming voor de oude maasoever bij de Vuilbemden. Waarschijnlijk had deze benaming ook in Reuver betrekking op zo'n steile terrasrand. De heren van Beesel bezaten volgens sommige akten tevens het alleenrecht op de jacht tussen de Tuitebeek en de Schelkensbeek. Het ligt voor de hand dat hier ook de noordgrens van het visrecht lag.
 
Heringstraatje Smabers 10
Google Maps
In 1779 werd ten behoeve van Willem Ruyvers een perceel (nr. 64) gelegen achter het kempke van Willem Janssen (nr. 47) tot aan het Heringstraetje gemeten. Vergelijking met de Smaberskaart van 2 jaar later leert dat het hier gaat om de ST.-ANNASTRAAT. Op de hoek van de KEULSEWEG lag enkel de woning van Leonard Houben en Petronella Jansen.De naam is mogelijk ontleend aan de familie Herincx die in de 17e eeuw bezittingen had in Offenbeek. In december 1653 pachtten Henrick Hering en zijn vrouw Lyske de Onderste Hof van de Kruisheren van Roermond. Een weduwe Henrick Herincx wordt nog in 1731 genoemd in Offenbeek.
 
HERMANSSTRAAT, HENRI  
Google Maps
Henri Hermans (1874-1949) werd geboren te Blitterswijk maar verhuisde op jeugdige leeftijd naar Borgharen. Al op 17-jarige leeftijd redigeerde hij het weekblad 'Het Politieke Buurke', geschreven in Limburgs dialekt. In Boxmeer richtte hij een afdeling van de Volksbond op en zette hij zijn inzichten op sociaal gebied uiteen in een serie artikelen. Daarbij trok hij ten strijde tegen het opkomend socialisme en maakte zich sterk voor de Katholieke Werkliedenvereniging. In heel Brabant en Limburg was Hermans aktief en in 1903 werd hij benoemd tot secretaris van de Limburgse R.K. Volksbond. Samen met jonker Ruys de Beerenbrouck was hij een vurig drankbestrijder en ook met Poels (zie: DR. POELSSTRAAT) had hij veel contact. In oktober 1909 belegde de vakbond 'God en ons Recht' in Reuver een voorlichtingsbijeenkomst die leidde tot de oprichting van de R.K. Werkliedenvereniging 'St.-Jozef'. Deze vereniging nam in 1914 ook het initiatief tot de oprichting van de Coöperatieve Verbruiksvereeniging 'Ons Belang'.

Limburger Koerier, 11 maart 1929.In 1918 werd Hermans gekozen tot lid van de Tweede Kamer en hij verhuisde naar Den Haag, waar hij vooral de Limburgse arbeidersbelangen behartigde. Na de oorlog trok Hermans zich terug uit het openbare leven, hoewel regelmatig artikelen van zijn hand bleven verschijnen. Hij overleed op 10 mei 1949 in Den Haag.

Op de Smaberskaart staat de weg aangegeven als perceelsgrens. Vastgesteld bij raadsbesluit van 14 november 1949.

 
Hermens Baent Smabers 13
Google Maps
Benaming Hermens Baent op twee schetsen uit de tweede helft van de 17e eeuw. De weide of baent lag bij de plaets van de Vijff Eijcken en komt ongeveer overeen met de westzijde van de PRINSENDIJK nabij grenspaal 426. De naam zal verband houden met de voornaam Hermen.
 
Hertog Karelsweg    
Oude benaming Hertoch Carels wech op een kaart uit 1680. Deze weg werd ook wel Steenweg, Keizer Karelsweg of Prinsendijk genoemd.
 
HEYENCAMP  
Google Maps

Oorspronkelijk een veldnaam die zijn naam mogelijk ontleende aan de familie Heijen. Op 14 februari 1623 wordt een zekere Jacob Heijen genoemd als eigenaar van grond te Offenbeck nabij de Lijkweg (een van de oude benamingen voor de huidige KEULSEWEG).

Op de Smaberskaart staat de naam niet als zodanig aangegeven.

Deze benaming werd bij raadsbesluit d.d. 24 april 1984 vastgesteld voor een van de hoofdstraten van de nieuwe buurt Heyencamp. Tijdens die raadsvergadering werd tevens besloten om de overige straten in het plan in volgorde van ontsluiting te benamen als respektievelijk CHAMOTTESTRAAT, HOUTLAGERSTRAAT, KEMIENSTRAAT, KERAMIEKSTRAAT, RINGOVENSTRAAT, KLEISTEKERSTRAAT, KOLLERGANGSTRAAT, TUFSTRAAT, DIERGARDTSTRAAT en ICKSBERGSTRAAT. Van een aantal van deze officieel vastgestelde namen werd nooit gebruik gemaakt.

 
Heystraat Smabers 6
Google Maps
18e eeuwse benaming voor de WITTEBERGSTRAAT. Deze naam treffen we o.a. aan op de Smaberskaart uit 1781.
 
HEYTSTRAAT Smabers 10  

Foto: Loe GiesenReeds in 1629 wordt een Heijdtstraetgen genoemd, waarvan de ligging echter niet kon worden vastgesteld. Op de Smaberskaart loopt vanaf de MARIASTRAAT een mistwech rechtstreeks naar de Klaashof. Halverwege deze weg liep een andere mistwech naar de Claeshoffs mistwech (ST.-JOZEFWEG). Beide vormen de huidige HEYTSTRAAT. Landmeter Smabers gebruikte de benaming Heijt straetien voor het gedeelte MARIASTRAAT tussen INDUSTRIESTRAAT en KEULSEWEG.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 22 april 1974.

 
Hoefslag of Hofslag    

Een hoefslag is een wachtpost of wachtplaats. Dit toponiem wordt voor het eerst genoemd in een akte uit 1645: Hein den Wever was gevangen genomen op de Schinckenschans langs de Rijn in verband met (waarschijnlijk achterstallige) Hollandse contributies. De gemeente probeerde een lening af te sluiten om de gegijzelde Beeselnaar vrij te kopen, maar geld was schaars in deze jaren van de Tachtigjarige Oorlog. Uiteindelijk vonden de Beeselse schepenen de eigenaren van Nieuwenbroeck, jonker Gerard van Baxen en zijn vrouw Anna van Waes, bereid om het losgeld van 1.000 gulden Roermonds te lenen tegen een rente, met de hoeffslach als onderpand.

Deze ca. 4½ morgen grote baend was met de lange zijden gelegen tussen de koebaend in de Raijer Benden enerzijds en het erf van de kinderen van wijlen Goert Quijten uit Asselt anderzijds, en met de korte zijden grenzend aan de gemene heide enerzijds en het gemene broek, het huis van Tiss van Obroeck, en het erf van Peeter Deckers en Hill Maessen anderzijds.

De lening werd inclusief rente op 3 februari 1647 door de schepenen afgelost. Desondanks rezen er problemen rond de pandstelling, want het onderpand werd kennelijk opgeeist door Nieuwenbroeck. De geërfden en de gezworenen en inwoners van Beesel verklaarden op 22 april 1649 dat zij geen toestemming gaven voor de overdracht van de hoefslag, maar dat deze plaats als hoefslag in gebruik moest blijven als vanouds. Jonker Baxen had tenslotte zijn rente volledig genoten en had bovendien tijdens deze lening het volle gebruik van de hoefslag gehad. Tevens werd bepaald dat de weg vanaf het huis van Bongartz (waarschijnlijk de SCHANSWEG) openbaar zou blijven voor het vee als den hoffslach aen ende uijt sall gaen. Een verband met de schans van Beesel ligt voor de hand.Ook bij de Klerkenhof hoorde in 1654 een houeff schlach.

 
HOENDERCAMP Smabers 9/164
Google Maps

De betekenis van deze naam is niet met zekerheid bekend. Misschien kwamen hier ooit veel hoenders voor. Waarschijnlijker was het goed belast met een hoen ten behoeve van een landeigenaar. Naar het schijnt werd dit toponiem elders ook wel gebruikt voor gebieden waarvan honderd bewoners konden worden gevoed. Gezien de omvang van de Hoendercamp in Leeuwen is deze betekenis echter minder waarschijnlijk.
In 1593 werd dit deel van buurt Leeuwen, gelegen ten zuiden van de St.-Mertensberg, bewoond door Lem in gen Hondercamp.
Volgens het 17e eeuwse cijnsregister van Nieuwenbroeck was het Hoenerkempken zowel grote als smalle tiende verschuldigd. In 1619 werd Geret uuijt den Hoendercamp op verzoek van jonker Arnolt van Dursdaell, eigenaar van de Spieker, en pastoor Albertus Bertmarings als getuige opgeroepen ten behoeve van een proces over deze tienden. Volgens een akte van 6 oktober 1650 verpandde Gerard van Baexen, de kasteelheer van Nieuwenbroeck, o.a. de tienden van het Wilden Feld inclusief de 'schmalen Zehnten' en 'Hühnern zu Leven'.
In 1657 werd de boerderij de Hoendercamp inclusief 8½ morgen grond voor ruim 450 gulden verkocht door Catharina en Agnes, allebei dochters van Nielken uytten Hoendercamp.
De nieuwe eigenaren werden Mathijs Dorsch, een herbergier uit Roermond, en zijn vrouw Mechtilde Coopmans (zie ook: Melishof en Wilde Hoeve). Boerderij en landerijen waren bij de verkoop belast met schulden aan de broederschap. Omdat Agnes (Neesken) nog minderjarig was, moest de Beeselse schepenbank toestemming geven voor de verkoop.
Foto: Loe GiesenIn de loop van de late 17e of vroege 18e eeuw werd den Hoendercamp tussen de bergen gelegen eigendom van Theodorus Wijhers, tevens eigenaar van de Nieuwe Schei en de Wilde Hoeve. Via het huwelijk van diens dochter Anna Elisabeth kwam de hoeve in handen van de familie Beaumont uit Roermond.
In 1761 verkochten de kinderen Beaumont de boerderij de Wilde Hoeve met de daarbij behorende Hoendercamp en de weide daarin gelegen aan Carolus Aegidius Hendericks en Maria Galliot.

Op de Smaberskaart wordt de perceelsnaam Hoender Camp gebruikt voor een perceel ongeveer begrensd door de St.-Mertensberg, HOENDERCAMP, ROOZENDAELSEWEG en Hoendercampweg. De huidige HOENDERCAMP ligt vrijwel geheel ten oosten van dit perceel. Het perceel behoorde in 1781 tot de bezittingen van de Wilde Hoeve. Aan de kant van de St.-Mertensberg staat een vierkant perceel 'H' aangegeven waarvan de funktie niet duidelijk is. Ongeveer op de plaats van de latere Hoverweerd staan de contouren van een huis ingetekend, dat echter niet wordt vermeld in het bijbehorende register.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 19 september 1977.

 
Hoendercampweg  
Google Maps
Op de Smaberskaart staat het gedeelte tussen Walsbergweg en ROOZENDAELSEWEG aangegeven als westelijke perceelsgrens van de Hoendercamp.
 
Hoenderkampsberg  
Google Maps
Op 4 juli 1896 vond in de herberg van Bors te Reuver de openbare verkoop plaats van de boerderijen Bergerhof en Zangerhof. Bij de landerijen hoorde ook een perceel dennenbos op de Hoenderkampsberg. Vermoedelijk is dit de hoogte die doorgaans werd aangeduid als Sint Mertensberg.
 
Hoeve of Hoef    
Algemene oppervlaktemaat die volgens sommigen met name in de 13e en 14e eeuw werd gehanteerd bij nieuwe ontginningen. Een hoef kwam ongeveer overeen met het oppervlak waarvan een malder rogge (ca. 160 liter) kon worden geoogst. Hoewel dit in de praktijk sterk kon verschillen, werd later een oppervlakte van 13,4 hectare gebruikelijk geacht.
In 1545 leenden Henryck Dutsen (mogelijk pachter van de Kamp) en zijn echtgenote Wilhem geld van gravin Ursula van Eberstein. Als onderpand stelden zij 5 morgen land te Beesel in de Hoeven gelegen. Een jaar later werd dit land in der Houven verkocht aan de Venlose burgemeester Johan van Cruchten en zijn vrouw Rycke van Leeuwen of van Leuven (zie: Wilde Hoeve en de Zang). In een akte uit 1594 wordt gen Hoef vermeld. In het begin van de 17e eeuw (z.d.) sloten Gerhardt Mens enerzijds en Johan in gen Hoeff en zijn vrouw Lijsken anderzijds, een overeenkomst inzake een pacht die de 'broderschafft' van Biessell had op 1 bunder land te Leeuwen in der Hoeven.
Op 2 november 1626 verkochten Jan in der Hoeven en zijn vrouw Enken het door Jans ouders nagelaten huis in der Hoven gelegen aan Peter up gen Inde en diens vrouw Mette. Achter in de Hoven moest in 1649 volgens de naburen van Leeven een valderen (veehek) zijn tussen de erfgenamen van Paulus in der Hoven, dat diende om de halfman (pachter) van jonker Dursdael door te laten (zie: Wilde Hoeve).
 
Hoge Baan  
In 1794 verpandden de schepen Gerard Goossens en zijn vrouw Anna Gertrudis van Oyen twee woningen met stallen, schuur, moeshoven en land langs de Hooge Baane gelegen. Kennelijk wordt de RIJKSWEG bedoeld.
 
Hoge Stal  
Google Maps

Een toponiem dat weliswaar aan de Duitse zijde van de PRINSENDIJK ligt, maar vaak genoeg voorkomt in documenten die op Beesel betrekking hebben om opname in deze publicatie te rechtvaardigen. Op een door landmeter Smabers getekende kaart van het gebied wordt den bergh Hoogen Stall (15) aangegeven even ten noorden van eenen steenen paell genoemt Witten Paell (14). Een kaart uit 1793 plaatst de Hoogen Stall even ten oosten van de Grauen Stein en de Weissen Pfahl.

De volksmond spreekt van de Paerdskröb, d.w.z. de plaats waar de paarden voor de kleigroeven overnachtten.

 
Hollands pad    
Op 8 oktober 1819 verkochten de erven Sanders te Beesel onder andere akkerland aan den Hollanse Paad gelegen. Het toponiem moet vermoedelijk worden gezocht in de omgeving van Ouddorp.
 
HOLLEWEG Smabers 8
Google Maps

Foto: Gemeentearchief BeeselDe gemeente kent meerdere holle wegen, die vooral gelegen zijn op de rand van de oude maasbeddingen en -terrassen en in de dalen van de Swalm, Huil- of Tasbeek en Schelkensbeek.

De HOLLEWEG in Beesel staat op de Smaberskaart aangegeven als naamloze weg die van Ouddorp over de Huilbeek tussen Gebeurs en Ohebroek aansloot op de WALSBERGWEG. In 1790 is voor het eerst sprake van de Hollstraat op Gebeurs. De huidige naam geldt vanaf de ST.-JORISSTRAAT tot aan het Petrus- en Paulusbruggetje bij de BEEKSTRAAT.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 16 augustus 1971.

 
Holstraat    
Zie: Holleweg.
 
Holtappelboom, aen gen    

Op 24 maart 1435 werd de Klaashof inclusief 2 morgen genaamd Aen ghen Holtappelboem door de familie Van Kessel bijgenaamd Van den Oever verkocht aan de Kruisheren van Venlo. Dit betekent dat de ligging waarschijnlijk moet worden gezocht onder de latere landerijen van de Klaashof.

Vergelijk: Appelreutje.

 
Holthuysen    
Op o.a. de landkaarten 'Ruermond, het Over Vierdeel van Gelderlandt' (1650) en 'Tetrarchia Ducatus Gelriae Ruraemundensis' (ca. 1700) staat kasteel Nieuwenbroeck vermeld onder de benaming Holthuysen. Het was niet ongebruikelijk dat met name adellijke behuizingen werden aangegeven met de naam van de (vroegere) eigenaren.
 
Hondsberg    

De aanduiding opte Honssbergh in der Ooy wordt genoemd in een ongedateerd dokument uit de 16e eeuw. De grond hoorde toen gedeeltelijk tot de landerijen van de Onderste Hof. De ligging moet waarschijnlijk worden gezocht aan de rand van het Maasveld tussen de huidige Schinheuvel en de Schelkensbeek. In 1749 wordt de Hondtsbergh nog genoemd.

We treffen deze benaming ook aan ten noordwesten van Overloon.

 
Hondsterrein  
Google Maps
Foto: Loe GiesenHet Hónjsterrein (ook wel Greun Veldje genoemd) werd in 1920 aangelegd als voetbalveld voor het Patronaat, een ontspanningsvereniging voor de rooms-katholieke jeugd. Het open terrein in de Bercken deed later o.a. dienst als oefenveld voor de hondenvereniging.
 
Hoofdweg  
Google Maps
Foto: Loe GiesenWaarschijnlijk aangelegd als onderdeel van de ontginningen van de Bakhei in de eerste helft van de 19e eeuw. De weg loopt parallel aan de BAKHEIDE vanaf het oostelijk verlengde van de Berkenhutweg richting SCHANSWEG, waar een zijtak richting WATERLOSEWEG loopt.
 
Hoogberg Smabers 9/105  
Vermeld als Hooghbergh in een akte uit april 1756. De ligging lijkt te wijzen op de omgeving van het huidige SCHINDERSPARK.
 
HOOGSTRAAT Smabers 6
Google Maps

Op de Smaberskaart aangegeven als wech naer Venloo. In 1781 was de weg nog vrijwel zonder bebouwing; alleen beneden tussen de Lijkweg en de Heijstraat (ST.-JORISSTRAAT) lag het huis van Herman Caniels (zie: Berger valder). In de eerste voorstellen inzake officiële straatnaamgeving van 1934 wordt de weg 'Reuverscheweg' genoemd. Na een amendement werd uiteindelijk gekozen voor de huidige benaming.

De naam heeft waarschijnlijk niet zo zeer te maken met de relatief hoge ligging dan wel met de betrekkelijk belangrijke verkeersfunktie. Vastgesteld na raadsvoorstel d.d. 25 juni 1934.

 
HOORNPOST Smabers 3 en 4
Google Maps
Foto: Loe GiesenIn juli 1750 verkochten de regeerders van Beesel circa 3 morgen gemeentegrond gelegen achter de Koorenpesch (pesch = weide) op verzoek van de naburen aan de overste De Collignon, heer van Nieuwenbroeck. In 1755 wordt de overste genoemd als eigenaar van deze landerijen aen den Hornn Pas. In 1772 verpandde hij goederen waaronder de 3 morgen grote kamp achter de Hooren Pas, 1 morgen land gelegen achter de Horenpas, en den opgegraeven nuijwen camp in de santskoule achter de Cruisbergh, het tegenwoordige gebied tussen KERSTENBERGWEG, HOORNPOST en BAKHEIDE.
Dit toponiem staat niet aangegeven op de Smaberskaart. De vorm 'Hoornpost' dateert van later. Opvallend is dat de vroegste vorm sterk afwijkt en taalkundig moeilijk te rijmen is met de latere vorm; mogelijk betreft het een persoonlijke interpretatie van de toenmalige notulist. De dialektvorm is overigens 'haorepos' en niet 'häörepos'.
Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 28 november 1966 voor het gedeelte van de toenmalige Bovensteweg vanaf de RUYS VAN SPLINTERSINGEL tot aan de verbindingsweg naar Bussereind, en tevens de zijweg lopend in zuidelijke richting ten oosten van het oude voetbalveld tot aan de KERSTENBERGWEG.
 
Hoort, de  
In 1791 verpandden Joannes Peters en zijn vrouw Geertruydt Vosbeek land naast de Hoort gelegen.
 
Hoosterbos Smabers 4/3
Google Maps

Blijkens een lijst van omstreeks 1700 was het Hoester Busken op dat moment eigenaar van de familie Heijster. Op de Smaberskaart staat de veldnaam Hoester Bosch aangegeven voor een perceel bos ten noordoosten van de kruising ROOKHUIZEN/BURGEMEESTER JANSSENSTRAAT/Baxhoeverweg.

Zie ook: Hoosterhof.

 
Hoosterbroek Smabers 3/30
Google Maps

Op de Smaberskaart staat deze benaming aangegeven voor de noordzijde van het winterbed van de Swalm tussen ROOKHUIZEN en de Aoleberg.

Op 18 oktober 1786 sloten Swalmen en Beesel een akkoord over de weidegang in het Wijler Broeck onder Swalmen en het Hoester Broeck onder Beesel. Eeuwenlang maakten beide dorpen voor het weiden van hun vee over en weer gebruik van deze natte gronden, maar met deze overeenkomst werd het gebruik ervan beperkt tot het eigen gebied.

Foto: Loe Giesen

Zie: Hoesterhof.

 
Hoosterbrug  
Google Maps
Op de Smaberskaart staat de benaming Hoester Brugge aangegeven voor een brug over de Swalm enkele tientallen meters ten westen van de Hoesterhof.
 
Hoosterhof Smabers 3/34
Google Maps

Toponiemen als Hostert en Hastert hebben, volgens onderzoek dat werd verricht in Luxemburg, een verband met het vóórkomen van Romeinse wegen en vondsten. In dat geval ligt een relatie met een Romeinse maasoeverweg voor de hand. De variant 'Hoosten' treffen we ook aan bij St.-Odiliënberg.
De Hoesterhof behoort tot de oudere boerderijen van Beesel. De boerderij wordt reeds genoemd in een akte uit 1554: de hoeve genant Rijckels haiff, nu genoimt Huisder hoff, lag toen reeds tegenover de hoeve van Reincken Visscher. Daartussen lag de Groeneweg. In een akte uit 1559 wordt de hof to Hoesten eveneens genoemd. Vanuit Swalmen liep reeds in 1588 een weg langs Wylre, neffens der Swalm nae die Tutenbeek nae Hoosten.

Foto: Loe Giesen

De boerderij was in de 16e eeuw eigendom van Arent van Vrymersum en Helwig van Holtmolen, een van de dochters van Nieuwenbroeck, die de boerderij waarschijnlijk als huwelijksgeschenk of als erfenis had gekregen. Hun dochter Elisabeth van Vrymersum huwde met Christoffel de Coquiel en op het eind van de 16e eeuw was de boerderij eigendom van hun schoonzoon jonker Mathias Butkens en diens vrouw Elisabeth de Coquiel. Deze familierelatie blijkt tevens uit een akte, op 30 augustus 1585 opgemaakt ten huize van Peter Buetgens in Roermond. Hierbij sloot Agnes (?) van Holtmullen, kloosterjuffer in Daelheim, samen met haar medekloosterlinge Van Frymersum en met toestemming van abdis Christina van Schellinck, een overeenkomst met Johan van Holthuysen en diens kinderen uit het huwelijk met Helwich van Holtmühle, over de nalatenschap van hun moeder en hun broer Walraff. In ruil voor een lijfrente, met als onderpand hun tiende in Bracht, kochten Johan en zijn kinderen hun schoonzus respektievelijk tante tenslotte uit.
In 1606 werd een overeenkomst gesloten over tiendrechten vanaf de Groennenwegh of Sinte Urbanuswegh tot aan de Hoester Hoff. In 1643 verpachtten de jonkers Christoffel Butkens en zijn neef Francois de Bezar de boerderij Hoosten vanuit Antwerpen aan Ruth Scheijven.

Foto: Loe Giesen

Mogelijk werd de hoeve in de 17e eeuw gedeeld of juist samengevoegd met een andere boerderij. Op 21 november 1707 vond in Beesel een openbare verkoop plaats van de hof te Hoeste op bevel van het Hof van Gelder te Roermond wegens belastingschulden van de erfgenamen Heijster. Of dit dezelfde Hoosterhof is, is onzeker. Mogelijk was deze hoeve ooit eigendom van Bruno Heyster en Maria van Pallant. Waarschijnlijk was het hun zoon Johan Heyster (1516-1584, rond 1541 getrouwd met Catharina van Huckelhoven), die na 1578 werd beleend met het Gelderse kluppelleen genaamd Bijnsleen onder Swalmen, waarvan de meeste landerijen in het Wylerveld en nabij Rookhuizen lagen. Op 24 juni 1593 ruilden zijn kinderen Braun Heyster, voogd te Sittard en zijn vrouw Margrete van Beugell; Gerhart Heyster, schout van Roermond en zijn vrouw Odilia Oidmans; en Henrich Heyster en zijn vrouw Catherine, mede namens hun zwager en zussen, een erfpacht gevestigd op de hoeve Tgen Nop onder Swalmen tegen een erfpacht gevestigd op Heysters hoeff tot Bessell gelegen, een boerderij die waarschijnlijk niet ver van de gemeentegrens van Swalmen en Beesel lag. Gerards dochter Catherina was gehuwd met Bartolomeus Poeyn, tussen 1630 en 1646 genoemd als stadhouder van de Nieuwenbroeckse onderlenen. Haar broer Joan nes was gehuwd met Ursula van Lom. Dit echtpaar had o.a. een zoon Gerardus, gehuwd met Levina Bontenaken. In 1697 was kapitein Gerard Heyster geld schuldig aan de erfgenamen van wijlen Damiaan Rochus. Uit het huwelijk van Gerard en Levina zijn drie kinderen bekend: Maria Ursula Catharina (1662), Joannes Josephus (1665) en Livina Odilia (1665). Of het in 1707 ook inderdaad tot een verkoop kwam, is onzeker, hoewel in 1714 de erfgenamen Stams worden genoemd als eigenaren van de Heijstershof te Beesel (zie: Rookhuizen). De erfgenamen van pastoor Stams verkochten in 1750 een huis bij de Hoesterhof aan de weduwe van Johan Michgiel de Heijster. Op 31 augustus 1764 waren de pachters Geerit Geerits en Jenneken Arets achterstallige pacht van de hof Hoosten schuldig aan de eigenaren, de erfgenamen van wijlen M.A. de Heijster, in leven geheimraad van de keurvorst van de Pals, waarvoor zij hun huis aan het Bussereijndt als onderpand gaven.

Foto: Loe GiesenOp de Smaberskaart uit 1781 staat de Hoesterhof aangegeven als een enkel gebouw plus een klein (bak?)huisje, gelegen naast het huis van de erfgenamen Arnold Schoncken. Deze erfgenamen verkochten in 1782 hun land, inclusief 'het daerop staende oudt vervallen huijs', aan Sebastianus Heijnen.
In 1792 werd de Hoosterhof gepacht door Mattijs Heldens, in 1789 genoemd met zijn vrouw Joanna Stox en in 1790 en '92 met Joanna Heymans. In 1817 was de hoeve eigendom van baron Frans Adam Antoon de Heyster, rentenier wonend te Düsseldorf. In 1838 hielp de vroedvrouw van Swalmen bij een bevalling op de Hoesterhof. Zij zou hiertoe echter niet bevoegd zijn en de burgemeester van Beesel dreigde dan ook met een proces verbaal bij herhaling van deze overtreding. Vanwege de afgelegen ligging was de band met Swalmen soms groter dan die met Beesel.
Op 28 april 1847 verkocht Frans Pieter Gerard von Heister uit Düsseldorf de hoeve aan Emmanuel Willem Felix Dominicus Rijcksz uit Roermond. Deze verpachtte de boerderij een jaar later aan Frans Hoefnagels en zijn vrouw Maria Catharina Janssen uit Baarlo.
Emmanuel Rijcksz, een zoon van Willem Engelbert Rijcksz (geb. Roermond 7-11-1777 als zn. van Hermanus Philippus Rijcksz en Maria Theresia van der Vekene de Winghe et Gempe) en Maria Francisca Clara de Riet, was tot aan de verkoop in 1848 eigenaar van het landgoed Beauregard (ook wel Koudenhoven genoemd) in Tongelre bij Eindhoven. Hij overleed op 22 juli 1866 in Roermond.

Foto: Loe Giesen
Rond 1870 kreeg pachter Hoefnagels gezelschap van Peter Versondert. Al een jaar eerder, in 1869, was Dorothea Versondert op de Hoosterhof getrouwd met Godefried Smeets van de Smeetshof uit Rijkel, die ook op de boerderij ging wonen.

De Roermondenaar, 30 augustus 1884.Na het overlijden van Emmanuel Rijcksz kreeg de Hoosterhof automatisch nieuwe eigenaren: de Roermondse notaris Felix Milliard en zijn vrouw Maria Claessens. Om deze erfopvolging te kunnen begrijpen, moeten we een heel eind terug in de tijd. Felix Willem Milliard werd rond 1800 geboren als zoon van Hendrik Antoon Milliard, eveneens notaris, en Maria Carolina Josepha Rijckz. Deze Carolina Rijckz was geboren in Maastricht als dochter van Hermanus Philippus Rijckz en Maria Theresia van de Veecken. Zij overleed op 19 april 1863 in Maastricht, dus voor haar neef Emmanuel.

Felix Milliard was in 1832 getrouwd met Maria Ida Claessens, dochter van het Roermondse raadslid Joseph Claessens en Johanna Petronella Gruijters. Hun oudste dochter, Amalia (* 18 juni 1833), was op 25 augustus 1857 getrouwd met Charles Strens, die later burgemeester van Swalmen zou worden. Op 14 mei 1872 trouwde Felix' jongste dochter, Marie Amelie Jeanette Milliard, met Pierre Jean Auguste Clavareau, op 12 juli 1837 geboren in Maastricht als zoon van Antoon Jozef Theodoor August Clavareau en Helena Antoinetta Paulina van Panhuys van Haeren. Op het moment van zijn huwelijk was de bruidegom controleur der directe belastingen. Het echtpaar verhuisde diverse malen. Hun zoon Auguste Felix Marie werd op 21 maart 1873 geboren te Tegelen, Eduard Pierre Marie (* 30 juli 1874) en Marie Amelie Augustine (* 6 januari 1877) in Venlo. In 1882 woonde het gezin in Roermond. In februari 1890 verkocht het echtpaar, dat op dat moment in Tiel woonde, samen met de overige erven Milliard een boerderij op de Etsberg onder Vlodrop gelegen. In 1901 werd het echtpaar genoteerd als inwoners van Zwolle.
Zoon August trouwde op 11 september 1900 in Leeuwarden met Elisabeth Mathilde Folkersma, zoon Eduard, die militair werd, op 24 oktober 1904 in Deventer met Jeanne Esther Kronenberg. Vader Pierre overleed op 26 december 1912 in Nijmegen. Dochter Marie, die kennelijk ongehuwd bleef, stierf eveneens in Nijmegen, op 23 juni 1941. De Hoosterhof was toen alweer verkocht.
De achternaam Clavareau was overigens niet helemaal onbekend toen de familie eigenaar werd van de Hoosterhof. Al in 1842 publiceerde Auguste Clavareau de gedichtenbundel Échos Limbourgois. Op het boekje werd ingetekend door o.a. burgemeester Daniel Heijnen van Swalmen, zijn secretaris H. Geraedts, rentenier J. Ramaekers en landbouwer J. Theelen uit Swalmen. Uit Reuver maakten J.A. en G.A. Meuter gebruik van de gelegenheid om vooraf in te tekenen. Jawel, ook toen al was de wereld klein.

Felix Milliard overleed op 11 april 1881. In 'De Roermondenaar' liet de familie Milliard het publiek in 1884 weten dat zij het jachtrecht genoot op de landerijen en in de bossen die deel uitmaakten van haar pachthoeve Hoosterhof.

Rond de Eerste Wereldoorlog werd de boerderij gepacht door de familie Rutten. Deze wilde graag de Hoosterhof kopen, doch de eigenaar wilde deze niet verkopen. Daarop kochten de kinderen Rutten op 16 januari 1923 de Wilde Hoeve, waarnaar zij enige tijd later verhuisden. Een steentje in de zuidgevel van de boerderij herinnert aan de hoge waterstand van de Maas in 1926.

Limburger Koerier, 17 mei 1930.Prins Bernhard bezoekt de Hoosterhof, juli 1939.Op woensdag 28 mei 1930 verkochten de erfgenamen Clavareau uit Nijmegen de Hoosterhof aan de Limburgsche Land- en Tuinbouw Bond (LLTB) voor een bedrag van fl. 62.100. De Bond bouwde een compleet nieuwe boerderij pal naast de oude om deze vanaf 1931te gebruiken als proefboerderij; ze bleef dit tot het begin van de 1960'er jaren. De hoeve wordt ook nu nog vaak 'de proofboerderie' genoemd.

Op 20 juli 1939 bracht prins Bernhard een bezoek aan Limburg, waarbij hij ook de Hoosterhof bezocht. Een krantenartikel uit september 1940 beschrijft de boerderij kort. ""De toegangsweg is aan weerszijden beplant met een dubbele rij pereboomen, de ervan deel uitmakende kippenhouderij is een z.g. erkend vermeerderingsbedrijf en aangezien de varkenshouderij eveneens wedijvert met de baconproductie elders, is ook een selectiemesterij aanwezig. Gevoegd biij de talrijke proefvelden voor granen, peulvruchten en vooral groenvoeder gewassen, is Hoosterhof met haar veelzijdige samenstelling een mooi demonstratiebedrijf en van grooten invloed op den Limburgschen landbouw. Voor negen jaar werd op Hoosterhof de eerste Limburgsche betonnen silo gebouwd en dezen zomer werd alleen in het dorp Beesel het aantal silo's met tientallen uitgebreid. De grootte van het proefbedrijf is 43.50 H.A., waarvan 23.50 H.A. bouwland, ruim 10 H.A. weiland en hooiland en de rest hakhout, wegen en woeste hrond, terwijl 3.6 H.A. verpacht is."

Naast successen waren er natuurlijk ook tegenslagen. Zo moest in januari 1952 de hele varkensstapel, ongeveer 200 stuks, worden afgemaakt nadat bij enkele dieren de gevreesde vlekziekte was vastgesteld.

© Loe Giesen, Reuver

 
Hoosterveld Smabers 3  

Foto: Loe GiesenIn 1606 sloten jonker Hendrik van Cruchten (Einderhof), het klooster Maria Weide uit Venlo (Klerkenhof) en Willem Quiten uit Beesel een overeenkomst over de korentiende die zij gezamenlijk ontvingen van de Tutenbeeck tot aan de Obrouckerbeeck. Hierin worden ook de inkomsten genoemd uit de landerijen aan de Tutenbeeck in het Houster veldt tot aan de Groennenwegh of Sint Urbanuswegh langhs Rouckus. Daarnaast wordt in deze akte melding gemaakt van het Hoester Lichte Veldtt. Op de Smaberskaart wordt de veldnaam Hoester velt gebruikt voor het gebied begrensd door Kapelaansweg, GUBBELSWEG, BURGEMEESTER JANSSENSTRAAT en Hoesterweg.

 

 

 

Foto: Loe Giesen

 
Hoosterkoning    
In 1896 boden de eigenaren van de Baxhof onder Swalmen een partij dennenhout 'aan Hoosterkoning' te koop aan. In 1907 wordt het toponiem opnieuw genoemd, daarna echter niet meer. Een exacte ligging is niet bekend.
 
Hoosterweg Smabers 3
Google Maps

Deze weg tussen de Swalm en het Hoesterveld staat op de Smaberskaart niet als weg aangegeven maar zal ongetwijfeld wel als weg gebruikt zijn. Aan weerszijden van de weg die van de BURGEMEESTER JANSSENSTRAAT naar de Swalm loopt lagen twee huizen: aan de noordzijde de Hoosterhof, aan de zuidzijde twee gebouwen die eigendom waren van de erfgenamen van Arnold Schoncken.

Zie ook: Rookhuizen.

 
Horst, de  
Google Maps
Gebied nabij de schietbomen ten zuiden van de KEULSEWEG, en tussen de BROEKWEG en SEBASTOPOL. Een horst is een geringe bodemverheffing. In Swalmen komen we de benaming tegen in een toponiem als de Sleehorst, niet ver van de Baxhof (een slee is een slenk of laagte).
 
Houterencamp Smabers 10/63
Google Maps
In 1779 verpandde Goedefridus Vosbeeck diverse percelen, waaronder 2 morgen in de Houteren Camp. Blijkens de kaarten van Smabers betreft het perceel 63 op kaart 10, gelegen op de westelijke hoek van KEULSEWEG en SINT ANNASTRAAT (nu o.a. café 't Heukske). Vermoedelijk is de naam ontleend aan Jan Houten, tussen 1654 en 1669 genoemd als inwoner van Offenbeek.
 
HOUTLAGERSTRAAT  
Google Maps

Deze benaming in buurt Heyenkamp herinnert aan het houtlager van de firma Laumans, waar o.a. stutpalen ten behoeve van de mijnbouw (mijnhout) werden opgeslagen. Dennenhout heeft de eigenschap te gaan kraken voordat het breekt; hierdoor waarschuwde het hout zelf tegen instortingsgevaar.

Foto: Gemeentearchief Beesel

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 24 april 1984.

 
HÖVELLLAAN, GOUVERNEUR VAN  
Google Maps

Eduard van Hövell (1915)De ligging van deze verbindingsweg tussen PASTOOR VRANCKENLAAN en PARKLAAN komt ongeveer overeen met een perceelsgrens op de Smaberskaart uit 1781.
Eduard Otto Joseph Maria baron Van Hövell van Wezeveld en Westerflier, geboren in 1877 in Twello, volgde na het Gymnasium in Maastricht een rechtenstudie in Utrecht. Hij startte zijn ambtelijke loopbaan in 1908 als burgemeester van Culemborg; zeven jaar later werd hij burgervader van Breda.
Op 1 november 1918 volgde hij jonkheer Ruijs de Beerenbrouck op als commisaris van de Koningin in Limburg, een funktie die ook zijn grootvader van moederszijde van 1874 tot 1893 had bekleed. Vanaf de oprichting in 1931 was hij o.a. voorzitter van de stichting Het Limburgs Landschap.
In november 1935 werd Van Hövell getroffen door een hartaanval. Enkele maanden later, op 12 februari 1936, overleed hij op 58-jarige leeftijd in een hotel even buiten Brussel.

De Leewerveltschool werd in 1960 gebouwd als dependance van de toenmalige St.-Lambertusschool, gelegen op de plaats van de westzijde van het gemeentehuis en gesloopt in 1976. Op 1 september 1965 werd de Leewerveltschool zelfstandig.
De voormalige St.-Bernadette kleuterschool werd op 6 november 1961 in gebruik genomen, nadat deze school vanaf januari 1960 een tijdelijk onderkomen had gevonden in het pand Tim mermans langs de PASTOOR VRANCKENLAAN. Sinds 1 augustus 1987 vormden de gebouwen de huisvesting van de openbare Jenaschool 'Klimop', nadat de kleuterschool was verhuisd naar de Leewerveltschool. De gebouwen werden in ... gesloopt om plaats te maken voor woningbouw.

Tussen beide scholen lagen, op de plaats van het gebouw van de woningvereniging, van oktober 1961 tot de sloop in juni 1984 de houten gebouwen van mavo 'Den Roover'.

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. ...
 
Hovergelei Smabers 7
Google Maps

Foto: Loe Giesen

De benaming van deze weg is verwant aan 'allée' (laan; pad), in dit geval een weg door de Wilde Hoef.
Op de Smaberskaart staat de weg aangegeven als weg tussen het Haselt en de Wilde Hoef, van de BEESELSEWEG naar de RIJKSWEG. De oudste vermeldingen van de Hoverallee dateren van 1889. In 1896 werd dennenhout verkocht aan den Rijksweg en Hover-allée.

Op 24 september 1923 schreef De Nieuwe Koerier: "Vanaf 10 dezer is in deze gemeente van 4 spoorweg-overwegen de bewaking opgeheven, n.l. die van den overweg aan Schuitenberg naar Waterloo, die op de Heide nabij het Jagershuis, die aan Hover allee en die aan Klaashof. Het zal dus zaak zijn uit te kijken of er geen treinen naderen. Aan weerszijden der spoorwegen zijn groote waarschuwingsborden met roode reflectors aangebracht, die bij avond het licht van naderende voertuigen weerkaatsen."

In 2012 werd de zandweg voorzien van straatverlichting.

 
HOVERHEIDE    
Op verzoek van de enige aanwonende werd deze benaming om praktische redenen bij raadsbesluit d.d. 6 juli 1987 vastgesteld voor het gedeelte van de weg KROMMENHOEK, lopend vanaf DE KIEVIT in westelijke richting tot aan de Streekweg, inclusief het in de gemeente Beesel gelegen gedeelte van de toegangsweg naar het voormalige pand KROMMENHOEK 6. Dit feit illustreert nog eens hoe sterk straatnaamgeving kan worden beïnvloed door factoren zoals in dit geval de aanleg van de Streekweg.
De benaming is ontleend aan de Grote Hoeve, een omgrachte boerderij gelegen langs de PATERSWEG in Belfeld. Dit leengoed van de hertogen van Gelder werd in de 15e eeuw in leen gehouden door een zijtak van de heren van Kessel. Sybert of Sybrecht van Kessel, in 1456 genoemd als leenman, was tevens eigenaar van de helft van de hof Tgen Broeck in Beesel, de voorganger van Nieuwenbroeck.
 
Hoverweerd Smabers 9/164
Google Maps
Voormalige waterpoel in de Hoendercamp tegen de St.-Mertensberg gelegen. 's Winters was de plas net groot genoeg om te schaatsen. Op deze plaats staan op de Smaberskaart de contouren van een gebouw aangegeven, zodat deze poel mogelijk een restant was van bijvoorbeeld een kelder of gierkuil. De poel werd rond 1970 gedempt.
 
Huilbeek of Tasbeek  
Google Maps

Foto (c) Loe Giesen, 2013.

In een akte uit 1606 worden afspraken gemaakt over de verdeling van de tienden die worden geheven uit het gebied tussen de Tutenbeeck in Swalmen en de Obrouckerbeeck in Beesel.
Op de Smaberskaart is deze beek volledig ingetekend.
Foto: Loe GiesenDe Huijlbeek ontsprong in het uijtgetorffde broeck, een moerasgebied ongeveer begrensd door Hoofdweg, SCHANSWEG, Turfheierweg, Lage en Hoge Kantweg, EIKENBROEKLAAN en BAKHEIDE. Vanaf de SCHANSWEG (dijck) liep ze als beek door de Rayer Bemden richting Nieuwenbroeck. Bij het Water straetien (Kasteelweg) was een bruggetje over de beek. Aan de noordzijde van de RUYS VAN SPLINTERSINGEL, achter het huidige huis de Tummer, lag een beeck wijher, eigendom van Nieuwenbroeck, tegenwoordig nog duidelijk herkenbaar als een laagte. Het is niet uitgesloten dat het hier gaat om een molenvijver, hetgeen verband zou kunnen houden met de benaming Meulekamp voor de huidige Schoolberg. Gegevens over een Beeselse molen vóór 1798 ontbreken echter vooralsnog. Aan de andere kant van de MGR. THEELENSTRAAT liep de beek tussen de huizen van Paulus Winckes en Peter Peters richting Maas. Bij de HOLLEWEG lag opnieuw een wijher, ditmaal eigendom van de pastorie van Beesel. Bij de Ohebroekerveldweg was een vijfde mogelijkheid om de beek over te steken, voordat de beek in de Maas uitmondde.

De betekenis van 'huil' is onduidelijk.

 
HUILBEEKWEG Smabers 2
Google Maps
Deze weg staat op de Smaberskaart uit 1781 aangegeven als weg tussen de Spijckers Camp en de Camp tegens den koeijbembt enerzijds en het Spick en de koeijbembt anderzijds. Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. ...
 
Huijscamp Smab. 10/6-10
Google Maps
Van de Huijs Camp is slechts één enkele vermelding bekend uit 1790. In dat jaar verkocht de pastorie van Beesel een perceel langs de zuidzijde van de huidige KEULSEWEG, iets ten oosten van de WILHELMINALAAN.
 
Huurvaarderspad Smabers 3  
Foto: Loe GiesenDe Maas is altijd een van de belangrijkste handelsroutes geweest. Dit gold speciaal voor het vervoer van bulkgoederen. Zeker vanaf de late 14e eeuw, en waarschijnlijk al veel eerder, werden jaarlijks grote hoeveelheden hout in de vorm van houtvlotten vanuit de Ardennen aangevoerd met als eindbestemming o.a. Roermond, Venlo en Dordrecht. Het gedeelte van de Maas tussen Ool en Kessel was een van de lastigste trajekten voor de houtvlotters. De vlotten waren bij aankomst in Beesel vaak zo zwaar gehavend, dat ze opnieuw moesten worden geordend. Als zodanig vormde Beesel dan ook vele eeuwen een belangrijke schakel in de houtvaart. Tegen het begin van de 18e eeuw kwam aan deze handel een einde, o.a. in verband met de steeds toenemende scheepvaart op de Maas. De mensen die de vlotten vervoerden, werden meestal huurvaarders of vlotters genoemd. Zij verkochten hun diensten aan de houthandelaren en voeren vaak als loods mee op een schip. Omdat hun werk er bij Beesel vaak opzat, liepen ze van hieruit terug naar hun woonplaats Roermond.
Foto: Loe GiesenDe weg staat waarschijnlijk (zonder naam) aangegeven op de kaart van landmeter Muliex uit 1662.

Op de Smaberskaart uit 1781 wordt de benaming Huijrvaerders pat gebruikt voor een voetpad tussen Ouddorp en ROOKHUIZEN, onderdeel van de route die naar Roermond leidde. Vanaf Ouddorp liep het pad via de ZANDKUILWEG, ST.-ANTONIUSWEG en Vreebergweg dwars door Caeffert en Gubbelskamp, om vervolgens via de GUBBELSWEG, BURGEMEESTER JANSSENSTRAAT en opnieuw dwars door het Hoesterveld naar de Swalmer buurtschap Middelhoven te lopen. De route werd toen al niet meer gebruikt door huurvaarders. In de wegenlijst van 1843 wordt vermeld dat het Huurvaderspat vervallen was; de foutieve schrijfwijze geeft aan dat de benaming de schrijver kennelijk al niets meer zei.

Klik hier voor een uitgebreid artikel over het Huurvaarderspad. Zie ook: Vluttershuisken.

Loe Giesen: Beesel als schakel in de houtvaart. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 7 (1987).

 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 
© Loe Giesen, Reuver 1983-2023