Van Biesweerd tot Boeshei - Toponiemen in Swalmen en Asselt
 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 

Faeren faeren

Het Faeren vaeren in het Voorvelt wordt voor het eerst vermeld in 1662. Tijdens het voogdgeding van 1670 klaagden de gezworenen dat aan de Heijer huizen een veehek placht te hangen, het Faeren vaeren genaamd, welk geheel vervallen en vergaan was, waardoor de paarden en ander vee in het veld liepen en daar schade aanrichtten. Zij verzochten om dit veehek weer te herstellen en te onderhouden.
 
Felixgriend  
Google Maps
Hoewel de Felixgriend net op grondgebied van Roermond ligt, wordt deze in oude akten toch vaker genoemd langs de grens van Swalmen.
 
Franse Hout   Google Maps
Het zogenaamde Fransche Hout in de Vuile Bemden onder Swalmen was in 1898 en 1910 gedeeltelijk eigendom van het R.K. Godshuis te Roermond. De laatste vermelding is van november 1928.
 

Fuu, de

Google Maps

Tegen het eind van de 19e eeuw gingen steeds meer landbouwers en ondernemers zich verenigen in zogenaamde coöperaties. Voor de gemeente Swalmen was dat kennelijk als eerste in de dorpskern het geval. Zo lezen we in de Maas- en Roerbode van 24 maart 1897: "Binnen ettelijke weken zal te Asselt onder de gemeente (Swalmen) eene centrifuge geplaatst worden. Wegens den verren afstand kunnen de veehouders de melk hunner koeien niet op de zuivelfabriek in de kom dezer gemeente laten ontroomen'. De Nieuwe Koerier berichtte diezelfde dag: "De veehouders te Asselt zijn voornemens eene coöperatieve zuivelinrichting tot stand te brengen. We juichen het toe, dat ook daar de menschen door gezamenlijk optreden hunne belangen gaan behartigen en met de oude methode van boterbereiding willen breken."

Op 16 maart 1902 vond de oprichting plaats van de Coöperatieve Zuivelfabriek "St. Antonius" te Swalmen-Boekoel door Mathis Stox, Jacob Geradts, Jan, Mathis, Jacob en Theodoor Hendrikx, Leonard Sanders, Peter Vincent, Herman Croonen, Bartholomeus Peeters, Jan Piepers, Jan Creemers, Josef Knoops, Daniel Sanders, Jan Thomassen, Jan en Jacob Peeters, en Jan Cox, allen te Swalmen. Reeds anderhalf jaar eerder, op 13 november 1900, verkochten Johanna en Agnes Engelen een huis te Swalmen (sectie A 2539) aan de Vereniging tot verbetering der zuivelbereiding St.-Antonius aldaar voor fl. 15,‑. Erg lang heeft St.-Antonius waarschijnlijk niet bestaan. Onduidelijk is een bericht van 16 april 1904 over ontslagname van werklieden in de centrifuge op de Kropperstraat; per 1 mei werden J. Simons en H. Winkels aangenomen. Op 10 september 1907 werd de boterfabriek op het perceel A 2539 door het bestuur te koop aangeboden. Tevens werd verkocht "(A) den geheelen inventaris der zuivelfabriek, alles in besten staat van onderhoud. Een zoo goed als nieuwe centrifuge van 350 L. per uur, merk 'Hannovra'slechts 1½ jaar gebruikt. Een draaivat, 1 kneedmachine met granieten tafel, 1 controleur met toebehoor, 9 melkbakken, 3 basculen met gewichten, 1 ketel van 75 L., eene partij steenkolen en droge schansen, enz. enz. (B) Onmiddellijk daarna ter herberge van Jean Naus aldaar. Het centrifugegebouw, bestaande uit een nieuw gebouwd huis met twee vertrekken, waarin eene zware dubbele waterpomp, flinke kelder en zolder, benevens een open plaats, gelegen naast Hendrik Beek en Leo Phennings." Daarmee kwam er kennelijk een einde aan de activiteiten van St.-Antonius.

Het is duidelijk: kennelijk was men toe aan een frisse start. De Nieuwe Koerier meldde al op 11 oktober 1904: "Door enkele landbouwers alhier is een huis met bouwterrein aangekocht voor de erlang op te richten stoomcentrifuge". En op 24 december: "Dank aan de vele moeiten van den heer Claterbos, zuivelconsulent voor Limburg, zal hier eene stoomzuivelfabriek worden opgericht,. Reeds is de levering melk van ruim 350 koeien toegezegd." De oprichting van de "Coöperatieve Stoomzuivelfabriek Swalmen" vond plaats op 27 december 1904, door Herman Kessels, Jan Hendrikx, Cornelis Geradts, Jacob Bongaerts, Sebastiaan Janssen, Jacob Verheggen, Willem Thissen, Frans Hendrikx, Godfried Smeets en Jan Vallen, allen te Swalmen. Het was niet de eerste zuivelfabriek in de regio. Eerder werden al zulke fabrieken opgericht in o.a. Linne (St.-Antonius, 19-3-1901), Vlodrop (St.-Martinus, 19-5-1901), terwijl ook in Rijkel in 1902 al een 'Vereeniging tot verbetering der zuivelbereiding' kende.

In februari 1905 kreeg machinefabriek Konings opdracht om de machines voor de nieuw te bouwen fabriek te leveren. Kennelijk waren leden van de nieuwe coöperatie al eerder actief geweest in de zuivelindustrie. Op 6 juli 1905 verkocht het bestuur van de Coöperatieve Zuivelfabriek "den geheelen inventaris eener handkracht-zuivelfabriek, hoofdzakelijk bestaande uit: centrifuge, kneedtafel, controleur, draaivat, bascule met gewicht, roombakken, emmers, vaatwerk en al wat verder te koop zal worden aangeboden."

In 1905 werd aan de Hoogstraat (nummer 6) een nieuwe zuivelfabriek met melkcentrifuge gebouwd, de patroon van Swalmen. Het gebouw zou al snel 'de Fuu' worden genoemd. Men verwerkte er de melk tot o.a. karnemelk, room en pap. De gebouwen bestonden uit de fabriek, een kantoor en directeurswoning. Aan de straatzijde was een verhoogd platform voor het laden en lossen van de melkbussen.
Al snel genoot de fabriek ook landelijk enige bekendheid. Op een internationale tentoonstelling in Den Haag behaalde de fabriek in septembe 1907 een zilveren en een bronzen medaille voor de ongezouten boter.

http://www.zuivelhistorienederland.nl/swalmen-knipsels-01.html

 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 
© Loe Giesen, Reuver 1983-2015