Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen

     

Bezit u een oude kaart waarop het gebied tussen Venlo en Roermond is aangegeven en wilt u daarvan een scan of een digitale detailopname maken voor mij, dan stel ik dit zeer op prijs. Ook voor andere opmerkingen en aanvullingen op deze kaartenverzameling kunt u contact met mij opnemen.

Loe Giesen, Reuver

1802

Département de la Meuse Inférieure, Pierre Gabriel Chanlaire

 

'Ce département à été divisé en trois arrondissement et 31 cantons, réduits à 23 Justices de Paix', zo noteert Pierre Gabriel Chanlaire (1758-1817) uit Parijs op deze kaart uit 1802.

Het symbool bij Ruremonde geeft aan dat hier een onderprefektuur en tribunaal gevestigd zijn, terwijl Venlo de hoofdzetel is van het gelijknamige kanton Venlo, waartoe ook Beesel en Belfeld behoren. Beide plaatsen beschikken ook over een vredesrechter.

Noordelijk van Venlo ligt de Bataafse Republiek.

1803

Charte von die gemeinde Belvelt ex canton Venlo departement der Nieder-Maas, J.N. Ewalds

  RHCL Archief van het arrrondissement Maastricht en het Departement van de Nedermaas 03-01, inv.nr. 2281.

Op 27 floreal van jaar 11 (17 mei 1803) maakt de Kaldenkircher landmeter Johann Matthias Ewalds (hij tekent echter met J.N. Ewalds) deze overzichtskaart van Belfeld. Duidelijk is te zien hoe de helft nog bestaat uit de woeste gronden van het Melderbruch samen met het Loer Venn en de Loer Heydt.
Verder zien we o.a. Schelkes Beck, Klein Hoff, Grote Hoef, Krekelt Bergen, Belfeldt, Bolenberg, Kerck Bergen, Loe, Aelbeck, Leimhorst, Pfahl am Honderkamp, Malbeck en de Grauen Stein.

Het complete areaal omvatte ruim 1445 hectare, waarvan 950 ha heide en broekgronden, 474 ha cultuurgonden en 20 ha wegen en beken, zo berekende de landmeter.
De kaart bevindt zich in het RHCL te Maastricht en maakt deel uit van het Frans Archief (inv.nr.2281).

1803

België, Luxemburg en het zuidelijke deel van de Nederlanden, Raif Effendi

 

Op internet kom je soms de meest exotische kaarten tegen, zoals deze kaart van Mahmut Raif Effendi, verbonden aan de Turkse ambassade in Londen. De zeer zeldzame kaart (slechts 50 exemplaren gedrukt) maakt deel uit van de Jedid Atlas Tercümesi, die op zijn beurt weer bij een oorspronkelijk franstalig boek genaamd Icaletü-Cografya hoorde.

Het franstalige boek werd door Yakovaki Effendi vertaald in Ottomaans Turks, vandaar dat zowel de titel van de kaart als alle plaatsnamen onleesbaar zijn voor ons. Effendi baseerde zijn kaart op die van William Faden (zie 1789). De drukplaten werden vervaardigd in Wenen, maar gedrukt werd in Üsküdar, een deel van Istanbul.

Het mag duidelijk zijn dat het Ottomaanse paleis, waarvoor deze atlas bestemd was, niet de laatste stand van zaken kreeg aangezien de situatie vóór de Franse invallen wordt getoond. Maar natuurlijk mag zo'n bijzondere kaart niet ontbreken in deze collectie.

1804

A new map of Netherlands, also of that part of Germany westward of the Rhine as ceded to the French and divided into their several departments, from the latest authorities, John Cary

 

John Cary uit Londen tekende deze kaart van de zuidelijke Nederlanden en een gedeelte van het aangrenzende Rijnland met de Franse indeling in departementen. Dat betekent dat het Maas- en Swalmdal tot het Departement de la Meuse Inféreieure behoort, terwijl onze oosterburen in het Departement de la Roer wonen.

Tussen Venlo en Ruremonde geeft deze graveur Tegelen. Belfelt, Besselen,Swalmen en Asselt aan.

1805

Kaart van Belfeld, J. Heutgens

 

Franstalige kaart van de gemeente Belfeld, die op dat moment deel uitmaakt van het Département de la Meuse Inférieure. Tegelen, Kaldenkirchen en Bracht, maar ook Kessel en Baarlo behoren tot het Departement de la Roer.
De kaart (schaal 1:10.000) toont links, op Beesels grondgebied, de 'Moulin de Ronkenstein' en onderaan, op Kaldenkircher gebied, de 'Moulin de Malbeck', die pas na het Congres van Wenen (1815) zal worden toegevoegd aan het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden. Eeuwenlang was de Belfeldse bevolking voor het malen van granen en lijnzaad afhankelijk van molens buiten de eigen grenzen, waaronder ook die bij het kasteel te Tegelen.
Langs de Maas ligt Belfelt, terwijl ook het gehucht Geloo is ingetekend als Hameau de Loe. De gebouwen zijn slechts zeer schematisch aangegeven.

1805

Carte figurative van de gebouwen landerijen en boschkasies toebehoorende aen de heere baron Van Suydewycks genaemt het Spick geleegen onder de gemeente van Swalmen en Ruremonde, J.M. Lecluyse

  Foto: Loe Giesen

In het najaar van 1805 tekent de Roermondse landmeter Jan Mathijs Lecluyse deze fraaie kaart van de bezittingen van de familie Heerman van Zuydtwijck, eigenaar van onder andere de Spick in Swalmen-Boukoul en het huis De Stenen Trappen in Roermond (links- en rechtsboven mooi aangegeven in twee perspectieven). Linksonder de verdwenen hoeve Mouthagen.

Deze kaart is een van de voorbeelden van kaarten getekend in opdracht van particulieren.

1806

Netherlands from the best authorities, James Barlow

 

In de Napoleontische Tijd tekent James Barlow een kaart van de zuidelijke Nederlanden (dus vooral het huidige België). Rechtsboven op deze kaart het detail waarnaar u hier kijkt.

Van de provincie Limburg in de huidige vorm is nog steeds geen sprake.

1806

Netherlands from the best authorities, C. Brightly en J. Kinnersley

  Hé, zijn dat niet de drukplaten van James Barlow? De kwaliteit van de druk is in ieder geval een stuk minder, dus dat zou kunnen. De informatie is in ieder geval exact gelijk, ook al zien we ook hier weer wat een kleurtje al niet doet.

1809

The Netherlands including Liege, J.W. Froggett

 

Robert Wilkinson in Londen publiceert in 1809 deze kaart van de zuidelijke Nederlanden van de hand van graveur John Walter Froggett, enige tijd werkzaam voor het Ordnance Survey Department. Rechtsboven op de kaart zien we o.a. Venlo, Belfelt, Besselen, Swalmen en Ruremond.

De grenzen op dit detail geven aan dat deze kaart de periode van vóór de komst van de Fransen beschrijft. Dit is o.a. te zien aan de Swalm, die wordt weergegeven als grens tussen het Staatse en Oostenrijkse deel van het Gelders Overkwartier.

1810

The Netherlands. Drawn and engraved for Dr. Playfair's Geography, James Playfair

  De Schot James Playfair (1738-1819) tekent rond 1810 een kaart van het huidige België en een gedeelte van de zuidelijke Nederlanden, waarvan hier een detail.

1810

Canevas trigonométrique de la commune de Beesel, anoniem

  Foto: Twan Ernst

Deze kaart geeft een beeld van de driehoeksmeting in de Franse tijd ten behoeve van de opzet voor (o.a.) het kadaster. Het kaartje bevindt zich in de map 'Beesel' in het archief (07.J08) Processen-Verbaal van Grenswijzigingen van Gemeenten uit het Departement van de Nedermaas, An III - 1822 bij het Regionaal Historisch Centrum Limburg te Maastricht.

Behalve de gemeentegrenzen van Beesel zien we vooral de meetpunten met de ertussen liggende lijnen. De meting is kennelijk gestart bij het hoogste punt van de Walsberg (A) en eindigt bij de kerktoren in Ouddorp (N). De kaart is vooral interessant vanuit landmeetkundig oogpunt.

1810

kaart van een voorgenomen wolvenjacht (zonder titel), anoniem

 

In 1805 werd Clemens Wenceslaus van en tot Hoensbroeck, egenaar van o.a. kasteel Hillenraad in Swalmen, benoemd tot luitenant van de wolvenjacht (louperie). In zijn nalatenschap, bewaard in het archief van kasteel Haag bij Geldern, bevindt zich een ongedateerde kaart, vermoedelijk uit februari 1810, waarop staat afgebeeld op welke manier men de wolven die de omgeving teisterden zou gaan omsingelen.

De omsingeling vormde een grote boog die vanaf Tegelen via Kaldenkirchen, Bracht, Born en Brüggen langs de Schwalm tot aan de Maas liep. Binnen dit gebied lagen onder andere Besel, Reuvert en Belvelt. De kring zou zich uiteindelijk moeten sluiten bij Amerslo.

1811 Charte von Gros Hoever Hoff zu Belvelt vertheilt in 4 Theil, M. Ewalds
  Foto: Twan Ernst

Manuscriptkaarten zijn natuurlijk bijna altijd nog unieker dan in serie uitgegeven kaarten. Dat geldt ook voor deze kaart van 8 mei 1811 die zich bevindt in een notarieel archief, waaraan ze in 1828 werd toegevoegd. Op de kaart zien we de gebouwen en landerijen behorend tot de Grote Hoeve in Belfeld.

De kaart laat duidelijk alle percelen zien die eigendom waren van Mathias Lanckes, Peter Lanckes en Johannes Bosseler, welke laatstgenoemde twee van de vier delen bezat. Uiteraard is zo'n kaart van zeer bijzondere waarde als het toevallig je voorouders betreft.

1811

Austrian French and Dutch Netherlands, Mathew Carey, Philadephia

  Herdruk van Carey's kaart uit 1796, en nog steeds zo gebrekkig…

1811

Holland, Friesland, Groningen, Overyssel, Gelders, Utrecht and Zealand, Mathew Carey, Philadelphia

  Een nieuwe kaart van Carey. Tussen Venloo en Ruremonde de dorpen Besselen en Asselt, dat aan de noordzijde van een schematisch aangegeven Swalm terecht is gekomen. Swalmen zelf is ditmaal verdwenen. De grens met Gulik geeft voor Tegelen nog ongeveer de oude situatie aan. Ach ja, beter goed gejat dan slecht verzonnen, of hoe was het ook al weer…
1811 Netherlands and that part of Germany west of the Rhine, as ceded to France, William Darton
  William Darton (1781-1854) in London geeft in zijn 'Union Atlas' uit 1813 onze omgeving weer, enkele jaren voor de val van Napoleon. De spelling van Besselen doet nog sterk aan veel oudere kaarten denken.
1813 Germany divided into circles, John Cary
  Opnieuw een kaart van John Cary, met een Amerikaanse kijk op de situatie tegen het einde van de Napoleontische Tijd. Guelders en Venlo staan aangegeven in het zuidoostelijk deel van de Verenigde Provinciën.

1814

Holland or the Seven United Provinces, and the Netherlands, Mathew Carew, Philadelphia

  Staatkundige kaart van de Nederlanden, met opnieuw een detail van Oppergelder. Tussen Venlo en Ruremond wordt alleen Belfelt aangegeven.

1814

Holland, John Thomson

 

Deze kaart van de Britse kartograaf John Thomson toont het gebied tussen Venlo en Ruremonde. Belfelt en Bessel staan ingetekend, maar Swalmen ontbreekt. Het Maas- en Swalmdal maakt volgens de kaart op dat moment geen deel uit van Holland.

Veel monochrome kaarten zijn later ingekleurd (geïllumineerd, zoals men zo mooi zegt) en soms is het moeilijk om te zien wat origineel is en wat later werd toegevoegd. Feit is dat onder Roermond als toelichting 'to the Dutch' staat, d.w.z. dat Nederland toch iets zuidelijker reikte dan het kleurgebruik van de kaart doet vermoeden. Het gebied van de vroegere schepenbank van Beesel en Belfeld staat nog intekend als één geheel.

Kijk hier voor de rest van de kaart.

1815

Tranchotkaart, Swalmen e.o.Tranchotkaart, Belfeld e.o. Tranchotkaart, Jean Joseph Tranchot en Friedrich Karl von Müffling, rond 1815

 

Tussen 1803 en 1828 werden onder leiding van de Fransman de overste Jean Joseph Tranchot (1801-1814) en zijn opvolger de Pruisische generaal-majoor Friedrich Karl von Müffling (1816-1826) ook nieuwe kaarten gemaakt van onze omgeving. Ze maakten daarbij waarschijnlijk ook gebruik van eerdere kaarten.

Het Maas- en Swalmdal is bij Tranchot en Von Müffling verdeeld over meerdere kaarten. Op dit detail met de Michelshof zien we vooral het sterrenbos, ten westen van de huidige Rijksweg tussen Reuver en Beesel. Dit symetrische bos werd al vóór 1781 aangelegd voor de (plezier)drijfjacht door de familie Van der Renne, de eigenaren van het Jagershuis dat hier wordt aangeduid naar een latere eigenaar: de familie Michiels van Kessenich. De woningen aan de overzijde van de Rijksweg hebben maar kort bestaan.

Door de aanleg van de spoorlijn (1864) en snelweg A73 (2005-2007) is dit stukje Beesel ingrijpend veranderd.

Klik hier voor detailkaarten van Venlo, Brüggen en Swalmen.

1820

Holland and Belgium, Samuel Butler

  Als een Engelse kartograaf aan het werk gaat, kan het gebeuren dat tussen Venloo en Roermond een plaatsnaam Swalham wordt opgetekend voor Swalmen.
Wat later Nederlands en Belgisch Limburg zal worden, vormt hier nog één geheel.

1821

Carte du Royaume des Pays-Bas, Adrien Hubert Brué

 

Adrien Hubert Brué (1786-1832) te Parijs brengt in 1828 een atlas op de markt getiteld 'Atlas universel de geographie physique, politique, ancienne & moderne', met daarin deze kaart van, gegraveerd in 1821. De aanduiding van de postkantoren in Venlo, Tegelen en Ruremonde lijkt geïnspireerd door de Carte Marchande van De Ferraris uit 1777.

1821

A new map of the Belgic Netherlands, from the best authorities, Richard Holmes Laurie

 

Richard H. Laurie, eigenaar van een uitgeverij in Fleet Street (Londen), publiceert op 12 mai 1821 een kaart van de Belgische Nederlanden. De kaart omvat het gebied ten zuiden van de grote rivieren en reikt tot aan de Picardie en Luxemburg.

Laurie laat niet de staatkundige indeling van dat moment zien, maar die van vóór de komst van de Fransen, en levert daarmee meteen een achterhaald product op.

Op dit detail zien we, tussen de steden Venlo en Ruremonde, o.a. Amersloo, Besselen en Swalm.

 

1822

Belgique et Hollande, Henri Selves

  Henri Selves uit Parijs maakt tussen 1822 en 1829 deze kaart van Nederland en België, in 1833 uitgegeven bij Bineteau.

1822

Das Königreich der Niederlande nebst Luxemburg, C.G. Reichard

  Christian Gottlieb Reichard (1758-1837) publiceerde in 1822 zijn 'Neuer Hand-Atlas über alle Theile der Erde', waarvan hier een detail.

1822

Kingdom of the Netherlands, Jedediah Morse

 

Jedediah Morse (1761-1826), in zijn vaderland naast kartograaf ook bekend als een conservatief theoloog, wordt wel de vader van de Amerikaanse geografie genoemd. Met zo'n titel mag je wat verwachten.

Op dit eenvoudige kaartje van het Koninkrijk der Nederlanden zien we een sterk verouderde situatie, waarbij de Gelderse en Oostenrijkse bezittingen in elkaar overlopen. Tussen Venlo en Ruremonde geen details, of het zou de naamloze Swalm moeten zijn.

En wat die eretitel van Morse betreft: die zal dan wel zijn gebaseerd op ander werk.

1827

Royaume de Pays Bas, Philippe Vandermaelen

  Het Koninkrijk der Nederlanden, met op de kleurige grens van Limbourg en Cleves ook Venlo en Ruremonde. Verdere details ontbreken op deze kaart.

1828

The Netherlands, Sidney Hall

 

Op deze kaart is mooi te zien hoe Venlo en Ruermond in het noordoosten van de Zuidelijke Nederlanden (België) liggen. Limburg is daarmee eens geen aanhangsel, maar een uitsteeksel. De grens met Pruissen is ter hoogte van Beesel vrij accuraat aangegeven.

Op 4 oktober 1830 roept het Voorlopig Bewind de Belgische onafhankelijkheid uit. Na een conferentie in Londen wordt de scheiding tussen Nederland en België op 20 december 1830 erkend door enkele grote mogendheden, waaronder Engeland en Frankrijk.

1828

Netherlands, south part, J. Assheton
 

Graveur J. Shury maakte naar een tekening van J. Assheton deze kaart van de zuidelijke Nederlanden. Tussen Venlo en Ruremonde zien we Belfelt, Kessel, Bessel, Swalmen en Maesniel. Inhoudelijk voegt de kaart helemaal niets toe en de spelling is ouderwets.

1830

Helmont, onbekende maker

  Foto: Loe Giesen

"Helmont", staat in het midden boven deze op linnen geplakte kaart in het Gemeentearchief te Weert. "Échelle de 5 lieues de 20 au degrés ou de 800 verges du Rhin par pauce de Rhin", zo verduidelijkt de kartograaf nog rechtsonder. En dan nog een oude potloodaantekening "jaar 1830". De maker is helaas (nog) niet bekend en over het jaartal heb ik mijn twijfels.

De kaart lijkt in eerste instantie wel wat op de latere kaart van Van Gorkum uit 1831, waar bijvoorbeeld ook de Napoleonsweg op staat. Maar de kaart grijpt ook zeker terug op kaartenmakers als Fricx, Dheulland en Capitaine. Let trouwens een op het toponiem Sevenberg bij de Swalmer Bosberg. Zo'n benaming vraagt om wat extra aandacht, iets wat kolonel Van Gorkum in 1831 dan ook prompt doet door er zeven puntjes aan toe te voegen.

1831 Topografische kaart der grensscheiding tusschen het oud Nederland en de Belgische provintien, ofwel der zuidelijke verdedigingslinie van Nederland, door het Koninklijk Leger thans bezet, J.E. van Gorkum
  Foto: Loe Giesen

Op 2 januari 1831 worden bij de Conferentie van Londen afspraken gemaakt over de grens tussen Nederland en België. Onder leiding van kolonel Jan Egbert van Gorkum (1780-1862) wordt de grens nog detzelfde voorjaar in kaart gebracht. Op de kaart zien we tevens de voornaamste steden en dorpen, wegen en rivieren.

Opmerkelijk is dat ook op deze kaart Reuver nog steeds ontbreekt waar Leuwen en Offenbeek wel genoemd worden. Op dit exemplaar (GA Weert) is de plaatsnaam Reuver later alsnog toegevoegd in potlood. De inwoneraantallen zijn ontleend aan de volkstelling van 1829.

Hoewel men destijds blij was met deze kaart, vind ik dat ze in vergelijking met enkele andere kaarten uit dezelfde jaren nog erg veel gebruik maakt van (sterk) verouderde informatie. Het wegennet wordt absoluut niet natuurgetrouw weergegeven en het feit dat bijvoorbeeld Holthuisen nog steeds opduikt, is bijna onvergeeflijk.

 

1831 United Kingdom of the Netherlands, Belgic provinces. Exhibiting also the departments & boundaries as settled by the Confederation of the Rhine, Daniel Lizars
  Nieuwe én oude grenzen op deze kaart van Daniel Lizars uit het Schotse Edinburgh. Tussen Venlo en Ruremonde zien we enkel Belfet en Swalmen. De kaart lijkt geïnspireerd op een kaart van John Cary uit 1804.
1832 Kadastrale minuutplans, landmeters E.L. Tricot (Belfeld), N. Houben (Beesel) en L. Reijnders (Swalmen)
 

Detail van een van de oorspronkelijke kadasterkaarten. Je kijkt naar een stukje Beesel-Bussereind in de omgeving van de kapel.
Op de Beeldbank van CultureelErfgoed.nl staan alle kaarten van Beesel, Belfeld en Swalmen, met als officieel jaartal 1832.
In de praktijk gaan de kaarten al terug tot het eind van de Franse Tijd, zoals de vele Franstalige opschriften op de kaarten ook laten zien. De Belfeldse kaarten, opgemeten door landmeter Tricot, zijn zelfs al gedagtekend 1810.
Aan de hand van de Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel (OAT) uit 1843 kun je van ieder perceel de eigenaar vinden. Een schat aan informatie voor genealogen.

Zie ook mijn artikel over de kadastrale minuutplans.

1835

Carte d'une partie de la province de Limbourg, anoniem

  Foto: Loe Giesen

Een jaartal ontbreekt, maar de in 1827 voltooide Zuid-Willemsvaart staat erop, dus dit kleine Franstalige kaartje moet van later zijn, tenzij het natuurlijk een projectie betreft. Op de rechtermaasoever zien we behalve Venlo en Roermonde ook nog Tegelen, Belfeld, Besel en Swalmen.

Veel wijzer wordt je er niet van, van dit soort kaartjes, maar het is wel steeds weer leuk om vast te stellen hoe divers het kaartmateriaal is waarop het Maas- en Swalmdal wordt afgebeeld. Deze kaart bevindt zich in de collectie van het Gemeentearchief Weert.

1835

Das Königreich der Niederlande, Das Königreich Belgien und das Grossherzogthum Luxemburg, C.F. Weiland

 

In 1835 tekent Carl Ferdinand Weiland (1782-1847) uit Weimar een kaart van de Benelux. Hier een gedeelte van het noordoosten van België (!), waartoe het Maas- en Swalmdal nog tot 1839 zal behoren.

Hoewel deze kaart al iets moderner oogt, grijpt de spelling van Bessel nog terug op oudere kaarten. Daarnaast zien we Venlo, Tegelen, Belfeld, Swalmen en Roermond. Merk op dat de weg naar Brüggen vrij groot is getekend ten opzichte van de meeste eerdere kaarten.

1835 Kaart figuratif van het pachthof genaamt Beekerhof gelegen onder de gemeente Swalmen, toebehoorende aan den heer Colpin, Jan Mathijs Lecluyse
  Foto: Loe Giesen

In 1835 tekent landmeter Jan Mathijs Lecluyse uit Roermond een kaart van de landerijen behorend tot de Beekerhof, waarvan hier een detail. Lecluyse tekende ook elders in de regio. Meerdere van deze kaarten zijn bewaard.

Op deze kaart staan veel toponiemen aangegeven die mede helpen bij een juiste interpretatie van oude archiefstukken.

1837 Topographische en Militaire Kaart van het Koningrijk der Nederlanden (TMK)
  Tussen 1837 en 1844 wordt gewerkt aan een nieuwe topografische kaart, schaal 1:25.000 in kleur. Staan bij het kadaster de percelen en hun eigenaren voorop, nu is het weer de bedoeling om militairen te voorzien van zo juist mogelijke informatie.
Op dit detail met de Reuverse buurtschap Leeuwen zien we o.a. de eerste pannenbakkerij aan de Benheuvel, op de hoek van wat nu Mariastraat en Broeklaan is.
De spoorlijn (1864) moet nog worden aangelegd, de Bergerhof (1858) is nog niet gebouwd, de kerk van Reuver (het rode kruisje bovenaan) is er wel al, maar dan wel een heel andere dan we nu kennen.

1838

Reymann's Special-Karte, nr. 121: Venloo, Daniel Gottlob Reyman
 

De Poolse timmermanszoon Daniel Gottlob Reymann (1759-1837) was al vroeg vertrouwd met meetkunde en ruimtelijk inzicht. Al op jonge leeftijd koos hij voor een loopbaan in het leger, waar hij zich specialiseerde in het vervaardigen van militaire kaarten. Zijn omvangrijkste werk, Geographischen Specialatlas von Deutschland und den Nachbarländern im Maßstabe von 1:200.000, zou zich aanvankelijk beperken tot Duitsland, maar werd later sterk uitgebreid. Het Pruissische leger zou deze kaarten tot 1888 gebruiken.

1840

Belgium and Holland, Jeremiah Greenleaf

  Nog een kaartje dat de Belgische periode weergeeft. Tussen Venloo en Ruremode (sic) is alleen Tegelen ingetekend. De kaartenmaker had kennelijk niet in de gaten dat de ontbrekende n in 'Ruremonde' op oudere kaarten werd aangegeven door een weglatingsteken boven de o.

1841

   

Beschrijving van de postroutes tussen o.a. Venlo en Roermond, getekend door jonkheer P.P., Inspecteur der Posterijen te Arnhem en gedrukt bij J.J. Roumen te Roermond.

Gepubliceerd in: Maas- en Swalmdal 6 (1986), blz. 122.

1843

The Netherlands and Belgium, Society for the Diffusion on Useful Knowledge
 

Een Londense Vereniging voor de verspreiding van nuttige kennis geeft in 1843 deze kaart van de Nederlanden uit. Let ook op de inwoneraantallen van Venlo (6500) en Roermond (5300).

1844

Holland and Belgium¸ John Arrowsmith, Londen

  Detail van een Engelse kaart van Nederland en België, met tussen Venlo en Roermond de dorpen Tegelen, Belfeld, Bessel, Swalmen en Maesniel.
1844 Kaart van openbare wegen en voetpaden der gemeente Beesel
  Foto: Loe Giesen Buurtschap Offenbeek, detail van de Beeselse wegenkaart uit 1844. Deze kaart is vooral interessant bij vergelijking met de wegenkaart uit 1901, met kadasterkaarten (zie 1832) of topografische kaarten (zie 1837).
1844 Plan der buurtwegen en voetpaden met aangrenzende percelen van de gemeente Swalmen, F.J.A Schreinemacher
  Foto: Loe Giesen

Ook in Swalmen werd in 1844 een kaart gemaakt van openbare wegen en voetpaden, in dit geval door landmeter Jan Francis Antoon Schreinemacher van het kadaster te Roermond, die op 20 oktober 1844 zijn handtekening onder de kaart zette.
De kaart hoort bij een register van wegen, waarin bijvoorbeeld het hier afgebeelde weggetje 135 wordt omschreven als 'voetpad van den Luikweg naar den Veldweg No. 10 en naar den kiezelweg t Asselt No. 1.'

De kaart is in vrij slechte staat en is vooral op de vouwen soms slecht leesbaar. Details van deze kaart vindt u in het toponiemengedeelte van deze wegsite.

1845 Topografische en Militaire Kaart
 

Tussen 1836 en 1859 worden op basis van zogenaamde veldminuten (aantekeningen in klad, gemaakt door de militaire verkenners) nieuwe nettekeningen gemaakt, schaal 1:50.000. Ze vormden het uitgangspunt voor de op steen gegraveerde Topografische en Militaire Kaart (TMK).

Voor het Maas- en Swalmdal dateer ik de deelkaarten voor dit gebied voorzichtig na 1845. De nieuwe rijksweg staat immers al ingetekend en het zal enkele jaren hebben geduurd tot deze doordrong tot de kaartenmakers.

Dit detail en vele andere vind je in de Grote Historische Atlas van Nederland, deel 4: Zuid-Nederland 1838-1857.

1846 Topografische kaart, Philippe Vandermaelen
 

Tussen 1846 en 1854 publiceert de Vlaamse kartograaf Philippe Vandermaelen (1795-1869) een topografische kaart van België op schaal 1:20.000. De kaart leunt zwaar op de eerdere kaarten van Fricx (1709), Dheulland (1748), De Ferraris (1777) en Capitaine (ca. 1792). De kaart is niet gedateerd.

Vandermaelen voegt details toe en brengt verbeteringen aan. De 'opname' van de kaarten (van een veldkartering is kennelijk geen sprake) moet hebben plaatsgevonden vóór de aanleg van de nieuwe rijksweg, die nog enkel wordt geprojecteerd. Door de toevoeging van de plaatsnaam Reuver (in 1834 verheven tot zelfstandige parochie) geeft de kaartenmaker aan dat dit dorp sinds Fricx en Capitaine aan belang heeft gewonnen. Door het handhaven van verdwenen en achterhaalde benamingen zoals Holthuisen, Amersloo en het raadselachtige Mausel plus het weergeven van een onjuist wegennet levert Vandermaelen echter een ouderwetse, tweeslachtige kaart af.

1846

Holland and Belgium, Samuel Mitchell

  Ongeveer vijftien jaar nadat Nederland en België ieder hun weg gaan, tekent Mitchell nog steeds de oude situatie, met Besselen in het noordoosten van België. Op de kaart is het nooit voltooide Grand Canal du Nord al doorgetrokken tot Venlo.

1846

Regni di Olanda e del Belgi, e Gran Ducato di Luxembourg, Benedetto Marzolla

  Detail van een Italiaanse kaart van Nederland, België en het Groot Hertogdom Luxemburg. Tussen Venlo (ongeveer 5000 inwoners) en Ruremonde (ongeveer 4500) de dorpen Tegelen en Swalmen. Tussen beide steden (allebei met posterij) valt aan de westzijde van de Maas vooral de nieuwe Napoleonsweg op. Ook op de rechteroever is de rijksweg dan al vernieuwd.

1846

Spoorwegkaart van het Koningrijk der Nederlanden, Lodewijk Johannes Tordoir

 

In 1839 werd met de lijn Amsterdam-Haarlem de eerste spoorlijn van Nederland geopend. Deze kaart, waarvan hier een detail, laat zien hoe in 1846 de Rhijnspoorweg gepland was. Ongetwijfeld was de discussie over linker- of rechteroever van de Maas toen minder heftig dan 150 jaar later die over de tracékeuze voor de A73.
Het is aardig om te zien dat ook hier de geschiedenis uiteindelijk anders bepaalde: uiteindelijk kwam de spoorlijn in 1864 op de rechteroever te liggen, waardoor ook Swalmen en Reuver een station kregen. Zo kwam het Maas- en Swalmdal tevens te liggen langs een soort "IJzeren Maas".

1849

Kaart der hoofdrivieren op de schaal 1:10.000, E. Olivier Dz.

 

Deze zogenaamde Rivierenkaart  toont in de serie  Boven Maas o.a. de Maas van Visé tot Woudrichem in 34 bladen.
Op de bladen 10, 11 en 12 het gebied van Asselt tot Belfeld. Hier een detail van de buurtschap Rijkel bij Beesel.

Maar we zien nog veel meer veranderingen. Zo staat de St.-Barbarakapel bij Reuver voor het eerst ingetekend. Van deze kaart werden ook herziene versies gemaakt in 1903 en 1956. Met tijdstappen van steeds grofweg 50 jaar kunnen we zo tijdreizen langs de Maas.

Klik hier voor de kaarten behorend bij de Maas bij Swalmen, Beesel, Belfeld en Tegelen. LET OP: deze kaarten zijn groot!

 

1849

Titel onbekend, maker onbekend

 

Blad No. 2, zo staat links boven deze kaart die uit 1849 zou zijn. De kaart beschrijft in grote lijnen de Peel en omgeving; dit detail vinden we aan de rechterkant. Aan de onderzijde eindigt de kaart helaas ter hoogte van Reuver.

Wat de informatie betreft komt deze kaart in grote mate overeen met veel ander materiaal uit deze jaren. De vernieuwde Rijksweg (de Nieuwe Weg) staat keurig afgebeeld, inclusief de tollen bij Reuver en Belfeld.

1849

Titel onbekend, maker onbekend

  Foto: Loe Giesen

Van een mij onbekende maker is deze kaart uit 1849 (GA Roermond, kaartenverzameling D151).

In het midden van dit detail, zwaar aangezet, het Schoolbroek. Ook de enkele jaren eerder aangelegde nieuwe rijksweg is nadrukkelijk aanwezig, evenals de rijksgrens met alle grenspalen.
De kaart bevat vrijwel uitsluitend toponiemen die ook bekend zijn van andere kaarten, maar daarnaast bijvoorbeeld ook een benaming Niederbeek voor wat ook dan al eeuwenlang de Leijgraaf wordt genoemd. Andere leuke details zijn de tol bij Swalmen-Heide (bij 'de Breer') en de nadrukkelijk aangegeven boerderijen zoals Wildehoef, Waterloo, Hoesterhof, Baxhof, Oudenhof, Nieuwenhof, Beekerhof, Asselterhof, Sijperhof, Graterhof, Schaarbroek en Spiekerhof, alsmede de kastelen Nieuwenbroeck en Hillenraad.

Trouwens wat dat Verkensgat betreft. Daar ligt nu ongeveer het kerkhof van Swalmen. Het is begrijpelijk dat deze naam steeds minder gebruikt werd. Zeg nou zelf: wie wil er nu begraven worden bij een varkensgat...

1850

Figuratief plan

   

Schematische kaart met daarop aangegeven de percelen die bij akte van 5 november 1850 werden overgedragen, waarmee een officieel einde werd gemaakt aan de Swalmer bosstrijd.

Gepubliceerd in Maas- en Swalmdal 20 (2000) blz. 68.

1851

Niederlande und Belgien, Karl Sohr en Heinrich Berghaus

 

Graveur Friedrich Handtke maakte in 1851 deze kaart van de Nederlanden in opdracht van Karl Sohr en Heinrich Berghaus. De kaart werd in 1855 uitgegeven door Carl Flemming in Glogau.

De wespentaille van Limburg is op deze kaart wel érg smal.

1856

Kaart van het Koningrijk der Nederlanden. Aantoonende de wijze waarop en de plaatsen waarheen op 1e. September 1856 briefpakketten worden verzonden of briefbestelling wordt verrigt op kosten van 's Rijks schatkist, benevens opgave waar op dat tijdstip E.M. telegraaf kantoren geopend waren, Salomo Gille Heringa

 

Heringa, directeur van het postkantoor van Haarlem, tekende in 1856 een kaart van de postroutes in Nederland, die datzelfde jaar werd uitgegeven door een boekhandelaar in Middelburg.
De enveloppen bij Venlo en Roermond geven aan dat zich daar postkantoren bevonden.Voor een brievenbus kon je terecht in Tegelen, Steyl, Belfeld, de Reuver, Beesel, Swalmen en Maasniel.
Tussen Venlo en Roermond vonden postritten plaats. De rest van de routes tussen beide steden werden belopen door de postbodes.
Vanaf 1852 werd in Nederland ook gebruik gemaakt van telegrafie. Voor telegrafische depeches moest je in 1856 naar Roermond; Venlo moest het nog zonder stellen.
Op de kaart staan ook de spoorlijnen aangegeven, maar daar moest deze regio nog bijna tien jaar op wachten. Op de kaart is ook goed te zien hoe de Peel ook in het midden van de 19e eeuw nog een hindernis vormde die tussen Weert en Grave nergens werd doorsneden door een postroute.

1856

Carte des Royaumes de Hollande et de Belgique, J. Andriveau-Goujon

 

In de Atlas Universal van deze Parijse kaartenmaker vinden we dit detail van het gebied tussen Venlo en Ruremonde. Tegelen, Reuver en Swalmen zijn eveneens ingetekend.

1858

Kaart van eenige eigendommen der gemeente Swalmen, Carolus Hubertus Dupont

  Foto: Loe Giesen

Landmeter Carolus Hubertus Dupont uit Roermond tekent in 1858 deze kaart met gemeentelijke eigendommen van de Gemeente Swalmen, gelegen bij De Boschheide, Aan Groenewald, De Hout en aan het Haembroek.

1865

Niederlande, Belgiën, Heinrich Kiepert

 

Rond 1865 tekende de in Berlijn werkzame Kiepert (1818-1899) Nederland en België. Tussen Venlo en Roermond duidelijk zichtbaar de nieuwe spoorlijn Nijmegen-Maastricht. Verder de dorpen Tegelen, Belfeld, Besel, Swalmen en Maasniel.

De kartograaf heeft aardig aangegeven hoe de Swalm vanaf het hoogterras naar de Maas stroomt en hoe dit hoogterras een natuurlijke landsgrens vormt.

1865

Netherlands, Sidney Hall en William Hughes

 

De aanwezigheid van de spoorlijn tussen Venlo en Roermond wijst op een datering na 1865 voor deze kaart, die echter volgens de vindplaats deel zou uitmaken van een uitgave uit 1854 van de General Atlas of the World. Deze atlas, gemaakt door Sidney Hall en William Hughes, werd uitgegeven door Adam en Charles Black uit Edinburgh.

De oude schrijfwijze Bessel staat in schril contract met de nieuwe spoorlijn. Ook de spelling van Meyd (Meyel) en Herbenbusch (Herkenbosch) verraadt het feit dat gebruik werd gemaakt van oudere en voor de samenstellers wellicht slecht leesbare kaarten.

1865

Afstands-wyzer van het hertogdom Limburg, Carolus Hubertus Dupont

  Foto: Loe Giesen

Het Rijksarchief schat haar versie van deze kaart op ongeveer 1880, maar ik houd het op omstreeks 1865, omdat op latere exemplaren de spoorlijn wèl staat ingetekend. Jacob Joseph Romen in Roermond is de uitgever van deze kaart, vervaardigd door Dupont, opzichter van Waterstaat. "De afstanden zyn genomen van toren tot toren of tot de marktvelden en andere hoofdpunten der plaatsen langs de naaste publieke wegen: voetpaden zijn niet in aanmerking genomen. By het bepalen van de afstanden der plaatsen van de hoofdplaatsen van het hertogdom, arrondissementen en kantons heeft men steeds den kortsten weg gevolgd", zo noteert Dupont. Dit exemplaar bevindt zich in het Gemeentearchief van Weert.

De kaart maakt onderscheid tussen gewone wegen (de dunne lijnen) en de straat- of kiezelwegen. De afstanden worden weergegeven in uren gaans.

1866

Nieuwe Kaart van het Koningrijk der Nederlanden op de Schaal van 1:600 000 Vervaardigd naar de Topographische en Militaire Kaart van het Ministerie van Oorlog onder toezigt van P.H. Witkamp door J. Smulders & Cie. Lith. van Z.M. den Koning 's Hage

  Lithograaf en uitgever Joseph Smulders is vanaf 1844 werkzaam in Den Haag. Nevenstaande kaart werd gemaakt op aanwijzing van de aardrijkskundige Pieter Harme Witkamp (1816-1892).

1866

Kaart der Provinciën. Kaart van de provincie Limburg.

  Detail van een kaart van de provincie Limburg, kort na de aanleg van de spoorlijn (1864-'65), die keurig is ingetekend. De invloed van spoorlijn was enigszins te vergelijken met de komst van de A73 in onze tijd. Met de komst van de spoorlijn werd de toch al smalle strook tussen de Maas en de rijksgrens in tweeën gedeeld, waardoor o.a. Reuver en Offenbeek letterlijk uit elkaar groeiden.

1868

Topographische Atlas van het Koningrijk der Nederlanden 1868 op de schaal van 1:200.000, Topographisch Bureau van het Departement van Oorlog

 

Even lijkt het alsof we kijken naar een niet-ingekleurde versie van de provinciekaart uit 1866, maar wie goed kijkt ziet toch de nodige verschillen op deze kaart. De Soersbeek in Belfeld wordt bij naam genoemd, de Schans bij Reuver staat ingetekend en de Kesselseweg loopt ditmaal tot aan het veer, om maar drie details te noemen.

De kaart was het eindresultaat van tientallen jaren werk uitgevoerd door tal van landmeters die al vanaf 1815 in opdracht van het toen nog piepjonge koninkrijk door het land hadden gereisd. Deze inspanning leidde uiteindelijk tot drie atlassen: een militaire, een geografische en een topografische.

Naar een van de tekenaars van deze kaarten, Joseph Smulders, wordt de atlas ook wel aangeduid als Smuldersatlas.

1870

Het Prins-Bisdom Luik en de kleinere Duitsche en Fransche heerschappijen en districten (volgens hare uitgestrektheid in 1786-1795) die met de Vereenigde en Oostenrijksche Nederlanden, in 1816 het Koninkrijk der Nederlanden hielpen vormen. P.H. Witkamp

 

Witkamp werd vooral bekend vanwege zijn schoolatlassen en wandkaarten. Deze historische kaart zou dateren van circa 1870.
Het geel bij Venlo en Beesel geeft aan dat deze eerder behoorden tot de Republiek der Vereenigde Nederlanden, terwijl Tegelen (f) en een groot gedeelte op de linker Maasoever deel uitmaakte van het hertogdom Gulik, evenals Herkenbosch en omgeving.
Swalmen en Roermond in groen behoorden tot de Oostenrijkse Nederlanden.
Horn en omgeving (in donkerrose) ressorteerden onder het Prinsbisdom Luik.
Het kaartje toont hiermee opnieuw de staatkundige lappendeken voor de komst van de Fransen.

1871

Gemeente-atlas van Nederland, Jacob Kuyper

  Afbeeldingen Beesel, Belfeld en Swalmen met dank aan Rob Kuijsten

Tussen 1865 en 1870 tekende Jacob Kuyper (1821-1908) kaartjes van alle 1200 gemeenten die er toen waren. Een jaar later werd de gemeente-atlas uitgegeven door Hugo Suringar in Leeuwarden.

De kaarten voor Beesel, Belfeld en Swalmen zijn vermoedelijk van rond 1869.
Ook Kuyper kopieerde van andere kaarten. Zo kon het gebeuren dat de Klaashof staat aangegeven als Olishoof (i.p.v. Clashof).
De spoorlijn is pàs aangelegd en op de grens met Belfeld liggen ineens de 'Egyptische hutten'.

Zoek je een andere gemeente? Bezoek dan de site van Rob Kuijsten, met alle Nederlandse gemeenten.

1872

Holland and Belgium¸ Fullerton & Co., Londen

  Zeer eenvoudige kaart van Nederland en België, met tussen Venlo en Roermonde de dorpen Besel, Swalmen en Maasniel. De ongeveer zeven jaar eerder gereed gekomen spoorlijn ontbreekt nog op deze kaart. "Hot news travels fast", zeggen ze in Londen. Wellicht was het nieuws van de spoorlijn gewoon niet zo hot.

1874

Kaarten der provinciën van het Koningrijk der Nederlanden, kaart 6

 

Als je vooral geïnteresseerd bent in afstanden, is deze kaart uit 1874 wel weer handig. De kaart toont uitsluitend de Maas (met veerponten) en de spoorlijn (met stations). In de plaats van wegen laat de kaart verder afstanden in kilometers zien.

Hoewel de kaart op het eerste oog niet zo veel informatie bevat, kunnen we uit deze gegevens toch wat zaken afleiden. Zo ontbreken de afstanden naar de grensovergangen bij Belfeld en Reuver-Offenbeek, die dus kennelijk niet belangrijk worden gevonden.
Voor Boukoul, op de kaart aangegeven als Boukhout, is alleen de afstand naar Swalmen aangegeven, hetgeen net als bij Offenbeek en de Leemhorst een geïsoleerde ligging suggereert. Dat komt natuurlijk doordat de gemeenten gelden als uitgangspunt voor het lijnenstelsel. Vergelijk deze landelijke kaart eens met de provinciale variant van enkele jaren eerder: daar worden de afstanden nog aangegeven in looptijd.

1875

Topographische atlas van het Koningrijk der Nederlanden. Peel.

 

De detailering van deze kaart heeft wel enige gelijkenis met de provinciekaart van Limburg uit 1866, maar op deze kaart is vooral de accidentatie van het terrein mooier uitgewerkt. In tegenstelling tot eerdergenoemde kaart laat deze kaart ook niet de provincie zien, maar het gebied rond de Peel.
Aardig detail op dit fragment zijn de voetveren bij Rijkel en ter hoogte van Swalmen-Wieler.

Een origineel van deze kaart bevindt zich in de kaartencollectie van Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal.

1879

Carte des Chemins de Fer du Nord de la Belgique, de la Hollande et leurs correspondances.

 

Bij Grandremy en Henon te Parijs verschijnt in 1879 een kaart van de spoorlijnen in Nederland, België en Noord-Frankrijk. We zien dat de verbinding tussen Venlo en Nijmegen nog vrijwel geheel ontbreekt. Ook tussen Roermond en Weert is nog geen treinverkeer mogelijk. De nu omstreden IJzeren Rijn vanuit België naar het Duitse Rurgebied is geprojecteerd, maar nog niet gerealiseerd.

Hoewel de nadruk ligt op de spoorverbindingen, had Swalmen natuurlijk toch gewoon op de rechteroever van de Maas mogen liggen.

1880

Kopiekaarten Kadaster, Kadaster, Dienst Registratie en Successie.

  Foto: Twan Ernst

Deze kopie van een kadastrale kaart van Belfeld, gemaakt rond 1880, bevindt zich in het RHCL, Dienst Registratie en Successie. Dit tekeningenarchief is nog niet opgenomen in het archievenoverzicht. De secties van Belfeld zijn compleet, van Beesel ontbreken er verschillende.

Het is leuk om de verschillen te zoeken tussen de verschillende versies van kadastrale kaarten. Bij deze kaart is dat natuurlijk in de eerste plaats de spoorlijn, die ontbreekt op de oudste minuutplans.

1881

Niederlande, Richard Andree

 

Richard Andree uit Leipzig is vooral bekend vanwege Andree's Allgemeiner Handatlas, waaruit ook dit kaartje afkomstig is.

De Maas en de spoorlijn zijn duidelijk herkenbaar en Reuver (met in 1880 een geheel nieuwe parochiekerk) begint aarzelend de centrale plaats tussen Venlo en Roermond in te nemen.

1884

Omstreken van Roermond, uit: Jacobus Craandijk's Wandelingen

 

In 1884 verschijnt van de hand van de predikant Jacobus Craandijk (1834-1914) een boek getiteld Wandelingen door Nederland met pen en potlood. Behalve fraaie tekeningen door Pieter Adrianus Schipperus bevat het boek ook enkele landkaarten, waaronder deze.

Ten zuiden van Tegelen zien we o.a. de Leemhorst, Geloo, Belfeld, Bolenberg, Meelderbroek, Reuver, Offenbeek, Leuwen, de Heide, Besel, Bussering, Riekel, Willerheide, Willer, Swalmen, Asselt, Boukout [sic]. De Soersbeek in Belfeld staat apart aangegeven, evenals de schans in Reuver, de Schwalm en kasteel Hillenraad in Swalmen. De nog vrij nieuwe spoorlijn, waarover Craandijk reisde, staat nadrukkelijk aangegeven. Het station van Belfeld ontbreekt nog; dit werd pas in 1889 geopend.

1884

Kaart der rivieren en kanalen in Nederland met aanduiding der scheepvaartbeweging daarop in 1883, Topografische inrichting

 

In 1884 speelt de Maas geen rol meer van betekenis voor de scheepvaart. Het Grand Canal du Nord van Napoleon heeft een waardig opvolger in de Zuid Willemsvaart die in 1826 is geopend door koning Willem I.
De Noordervaart en het Kanaal van Deurne verwerkten in 1883, het jaar vóór de vervaardiging van deze kaart, ruim 40 miljoen kubieke meters; voor het Afwateringskanaal bij Neer bleef dit steken bij ruim 8 miljoen kub. Cijfers voor de Maas worden op deze kaart helaas niet gegeven. De kleuren in de marge geven onderwaarden aan in duizenden kubieke meters.

In 1924 zal worden begonnen met de aanleg van de stuw in Belfeld.

1891

Niederlande und Belgien, Carl Vogel

 

Adolf Stieler (1775-1836) maakte tussen 1817 en 1823 de eerste druk van Stielers Handatlas, uitgegeven door Justus Perthes uit Gotha. De atlas bleef lange tijd een vrij klassiek uiterlijk houden, totdat hij op het eind van de 19e eeuw in een moderner jasje werd gestoken.

Carl Vogel (1828-1897) bewerkte de kaarten en deze versie uit 1891 is van zijn hand. De vrij strak vormgegeven kaart toont naast steden en dorpen ook waterwegen en spoorlijnen.

1892

Kaart der bosschen in Nederland, H. Blink

 

De Nederlandsche Heidemaatschappij geeft in 1892 deze kaart uit, waarop per gemeente in een percentage wordt weergegeven hoe groot het aandeel van bossen is in het totale bodemareaal. Blink baseert zich op grootschalige topografische kaarten uit die tijd.

Opvallend is, dat Belfeld met meer dan 35% samen met het Leudal een van de groenste stukken is, terwijl Swalmen, dat zich tegenwoordig graag aanprijst als groene gemeente, met tussen de 25 en 35% een wat lagere score heeft. Beesel zit daar met 20 tot 25% weer onder. In Maasniel is het al een stuk moeilijker om schaduw te vinden. En ach, kijk eens naar Roermond ten opzichte van Venlo...
In verhouding tot andere delen van het land blijkt Noord-Limburg op het eind van de 19e eeuw tamelijk bosrijk.

1895

Topographische en militaire kaart van het Koningrijk der Nederlanden vervaardigd door de officieren van den Generale Staf en gegraveerd op het Topographisch Bureau, van het Ministerie van Oorlog
 

De topografische en militaire kaart werd geregeld bijgewerkt door het Ministerie van Oorlog. Hier kijken we naar een versie die oorspronkelijk werd verkend in 1833 en '44, om vervolgens in 1859 te worden gegraveerd.
Na de aanleg van de spoorlijn in 1864-'65 was die situatie alweer gewijzigd.
Tegen het eind van de 19e eeuw was de bevolking zodanig gegroeid dat de landkaart weer moest worden herzien. Hiertoe werden tussen 1890 en 1892 nieuwe verkenningen gedaan, die in 1895 resulteerden in nevenstaand resultaat.

1896

Detailkaart van Malbeck en omgeving

 

Kaartje, gemaakt ten behoeve van de verlegging van de Molenbeek, met o.a. Schoonenberg en de molen van Malbeck.

Kaartjes als deze zijn soms te vinden in de archieven van Rijkswater, maar ook als bijvoorbeeld bijlage in de notariële archieven. Kom je ergens een kaartje tegen dat nog ontbreekt in deze collectie, dan stel ik het zeer op prijs als je de Heemkundevereniging daarvan op de hoogte stelt.

  0000-1599 1600-1699 1700-1799 1900-1999  

Meent u auteurs- of eigendomsrechten te kunnen laten gelden op een of meerdere van de hier getoonde kaarten, dan verzoek ik u contact op te nemen met mij.

Do you own old maps on which the Venlo-Roermond area is indicated? I would greatly appreciate it if you would be so kind as to send me a scan or digital photograph of a detail, which I then can add to this collection.
If there are any maps on this webpage which you think you can claim exclusive rights of, please notify me.

 

Bezoek ook:

Toponiemen in Beesel, Belfeld en Swalmen

Maas- en Swalmdal in beeld

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen

Rondleiding langs genealogische bronnen in het Maas- en Swalmdal

Laatst bijgewerkt op 8 februari 2013

Met dank aan:

Twan Ernst: 1810 (driehoeksmeting), 1811 (Grote Hoeve, Belfeld), kadasterkaart (ca. 1880)
Gemeentearchief Roermond: 1805 (Lecluyse), 1835 (idem), 1849, 1858 (Dupont)
Gemeenteachief Weert: ca. 1831 (van Gorkum), ca. 1865 (Dupont)
Rob Kuijsten: Gemeenteatlas Kuijper ca. 1869-1871
Archi Leenaers: 1802 (Chanlaire)
Wiel Luys: 1896 (Malbeck)
familie Thissen-Heijnen: kaart 1805 (Zuijdewijcks Spick)