Tussen Maas en Meerlebroek - Toponiemen in de gemeente Beesel
 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 
Uffelsgoed, Van  

Op 18 mei 1569 werd Tulmen Moesberchs beleend met Moesberchs goed, gelegen naast Gerrit van Uffels goed. Volgens deze akte lagen beide boerderijen met de korte zijden grenzend aan de openbare weg en het Rayer veld. In 1587 werd Maes Maesse beleend met Ruttengoed, dat eveneens grensde aan Gerit van Uffels goed. Daarmee zijn de buren bekend.

Op 22 januari 1654 legde Linnert Beurskens voor het Nieuwenbroeckse leenhof de eed af voor het laatgoed eertijds geheeten Gerit van Uffelsgoed aan het Bussereijnd gelegen. Toch werd het jaarlijkse tijnshoen dat het kasteel Nieuwenbroeck wegens Van Uffels goedt vulgo van Hil Maessen ontving, in 1655 en 1656 afgegeven door Pauwels Heijnen. Op 30 mei 1660 werd Maes op ten Bongaerdt beleend met Bongaerdts, eertijds geheeten van Uffels goedt aan het Bussereyndt.

 
Uilengat  
Op een kaart uit 1763 worden de Uijle Gaeten (4) aangegeven ten oosten van de PRINSENDIJK (dus op tegenwoordig Duits grondgebied) even ten zuiden van grenspaal 426, ongeveer het punt waar de oude Romeinse weg het tracé van de huidige weg verlaat. In oude akten wordt dit punt de Vijf Eiken genoemd; op bovengenoemde Smaberskaart uit 1763 treffen we beide toponiemen echter naast elkaar aan. Bovendien maakt de landmeter hier melding van een stuck dijcks gaende door den Princen Dijck opwaarts naar den bergh. De naam Uilengaet komt ook voor op de Tranchotkaart.
 
Ummelengoed  
In een Beeselse lijst uit 1551 is voor het eerst sprake van Derick Ummelens huiss. Op 2 juni 1600 legde Peter Wolfaerts bijgenaamd Itten de leeneed af van het Nieuwenbroeckse onderleen genaamd Dirck en Vranck Ummelen goedt aen het Bussereindt. Vermoedelijk lag de boerderij langs het zogenaamde Wolfaertsgoed. Op 18 maart 1662 werd Gerardt Ingels beleend met Dirck en Vranck Ummelen goedt. Op 12 januari 1667 betaalde Peter op den Bongaerdt als kooper van Wolfaertsgoedt en Dirck en Vranck Ummelen goedt de 12e penning, een verplicht percentage van de verkoopsom, aan Nieuwenbroeck.
 
UMMELSSTRAAT, HUBERT  
Zie: HENK GOMMANSSTRAAT.
 
Urbanusweg, Sint Smabers 2 en 3

Dit toponiem kon op liefst drie plaatsen in de gemeente worden vastgesteld.

1. Oude benaming voor ROOKHUIZEN of Groeneweg. In een akte uit 1606 worden bepaalde tiendrechten begrensd door het gebied van die Tuten beeck in Houster veldt ... biss aen den Groennen Wegh off Sinte Urbanuswegh neffens Rouckus aiff.

2. In 1667 klaagden de inwoners van Ouddorp omdat ze een openbare veedrift wilden hebben over de Sinter Baensweg langs de Maas en achter de kerk over het voetpad. In 1687 verpandden Frans Lambert de Bruijn en Anna Conincx een stuk hooiland tussen de Maas en de Synter Baenen wegh gelegen.

3. In 1699 verpandden Gerart Reijners en Willemke Lenners met als onderpand een stuk hooiland met de korte zijden grenzend aan de Maas en de St.-Urbanusweg. Uit de overige percelen die zij verpandden, moet worden afgeleid dat dit perceel in de omgeving van de Oude Maas in de buurtschap Leeuwen moet hebben gelegen.

Urbanus is de naam van acht pausen, waarvan er enkele heilig en zalig werden verklaard. Urbanus I (paus 222-230) stierf als martelaar en werd later heilig verklaard. Zijn feestdag valt op 25 mei. Vaak wordt de patroon van de wijnboeren en de kuipers afgebeeld met een tiara op het hoofd en een tros druiven (soms enkele korenaren) in de hand.
Van Blerick is bekend dat in het midden van de 17e eeuw op het naamfeest van de heilige een zogenaamde St.-Urbanusdracht of St.-Urbanusrit plaatsvond. Hierbij reed de erewagen met het beeld van Urbanus een eind de Maas in om op voorspraak van de heilige een goede fruit- en graanoogst af te smeken. Voor Beesel zijn geen voorbeelden van dit oude gebruik bekend. Rond 1675 werden op St.-Urbanusdag wel de grenzen of 'limieten van Besel ommegegaan'. Tijdens het voogdgeding van 1652 klaagden de naburen van Offenbeck dat Jan Diesters uit Venlo (eigenaar van de hof Op de Berg) een gemene veeweg, gelegen over de Schellekens Beeck aan het vonderen, had laten opgraven, waarvan de naburen met St.-Urbanusdag altijd gebruik maakten.

 
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
 
© Loe Giesen, Reuver 1983-2018